အင္းေလး

“ေရညွိပ့်ံသင္း၊ ေညာင္ေရႊအင္းလည္း နတ္မင္းသံုးရန္ နႏၵကန္ႏွင့္ သ႑ာန္မျခား”
အစခ်ီစဆိုေတာ္ဦးပုည၏ အင္းေလး အလွကို နတ္မင္းတို႔၏
နႏၵကန္ႏွင့္ခုိင္းႏွိဳင္းတင္ျပသြားသည္မွာ အလြန္ပင္ ၾကည္ႏွဴးဂုဏ္ယူစရာ
ေကာင္းလွပါသည္။

ႏိုင္ငံတိုင္းႏိုင္ငံတိုင္းတြင္ တန္ဖိုးမျဖတ္ႏိုင္ေသာ ရတနာသဖြယ္ သတ္မွတ္ထိမ္းသိန္းထိုက္ေသာ ေနရာေဒသမ်ား
ရွိၾကပါသည္။ အင္းေလး အင္းၾကီးသည္ ျမန္မာႏိုင္ငံေတာ္အတြက္
အစားမထိုးႏိုင္ေသာ ရတနာပင္ျဖစ္သည္။ ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္သာ မက
ကမာၻတလႊားသို႔တိုင္ ေက်ာ္ၾကားလွ်က္ရွိပါသည္။

“မိႈင္းညိွိ႔ညိဳ႔ ေတာင္ျပာတန္းၾကီးမ်ားက အေရွ႔ႏွင့္အေနာက္သြယ္တန္းကာ ေရျပင္က က်ယ္က်ယ္
သဘာ၀ေက်းဌက္ ေတြေပါ ၾကာျဖဴ။ၾကာညိဳ ၾကာပဒုမၼာ ေတြက ေရာင္စံုဖ်ာလို႔
အလွတင့္တယ္ ”
ဤသဘာ၀ ပန္းခ်ီမွာ အင္းသူအင္းသာ တို႔၏ စည္းခ်က္ညီညီ ၀ါးခ်က္က်က် ေလွငယ္အား ေျချဖင့္တက္ကို ၀ွိုက္ကာ ၀ိွက္ကာေလွာ္ခတ္ပံုမွာ
ပံုရိပ္ သဘာ၀ က်က် လွပလို႔ေနေပသည္။ ကမာၻကသိသည့္ ဤအလွကို
ေပ်ာက္ကြယ္မသြားေအာင္ ထိမ္းသိန္းရန္ ျမန္မာႏိုင္ငံသားတိုင္း၏
သမိုင္းေပးတာ၀န္တရပ္ ျဖစ္ပါသည္။

အင္းေလးကန္ ေပၚေပါက္လာပံု                          
အင္းေလးကန္ကို ပညာရွင္မ်ားက ေကာက္ခ်က္အမ်ိဳးမ်ိဳး ခ်ခဲ့ၾကပံုမွာ
ဘူမိေဘဒ ပညာရွင္မ်ား၏ သင္ၾကားခ်က္အရဆိုလွ်င္ ရွမ္းကုန္းေျမျမင့္ေဒသသည္ (Lime
stone) ေခၚ ထံုးေက်ာက္မ်ား ေပၚၾကြယ္ရာ ေဒသျဖစ္သည္။ မိုးမ်ား
အဆက္မျပတ္ရြာသြန္းရာတြင္ ထံုးေက်ာက္မ်ား အရည္ေပ်ာ္ရာမွ ျဖစ္ေပၚလာေသာ
ေပ်ာ္၀င္ကန္ (solution lake) ျဖစ္သည္ဟုဆိုၾက၏။

တဖန္တစ္ခ်ိဳ႔ေသာ ဘူမိေဘဒ ပညာရွင္မ်ားကလည္း အင္းေလးကန္သည္ ထံုးေက်ာက္မ်ားကို
ေရတုိက္စားျခင္းျဖင့္ ေရတိုက္စားခံရေသာ ေနရာမ်ားတြင္
ခ်ိဳင့္၀ွမ္းျဖစ္ေပၚလာေသာ ထံုးေက်ာက္အိုင္ ဟူ၍ ဆိုၾက၏

တဖန္တစ္ခ်ိဳ႔ေသာ ပညာရွင္မ်ားက အင္းေလးကန္၏ တဖက္တခ်က္ရွိ အက္ေၾ႕ကာင္းၾကီးနွစ္ခု၏
အလယ္ထုေအာက္သို႔ ေလွ်ာက်မႈေၾကာင့္ (ထုျပတ္ေရြ႔ Block Faulting)
ျဖစ္ေပၚလာေသာ ေရအိုင္ဟူ၍ လည္း ဆိုၾက၏။

မည္သို႔ပင္ဆိုေစကာမူ အင္းေလးကန္ၾကီးသည္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ ၁၀ သန္းခြဲ ေလာက္ကပင္ ရွိေနျပီျဖစ္သည္။
ထိုအခ်ိန္ကာလ၏ ကန္ေရျပင္သည္ ယခုေျမမ်က္ႏွာျပင္ထက္ ေပေပါင္း ၃၀၀ ခန္႔
ျမင့္သည္ဟု ဆိုသည္။ မည္မွ် က်ယ္သည္ မည္မွ် နက္သည္ကိုကား ေရေရရာရာ တိတိက်က်
မသိရွိရေပ။ သို႔ေသာ္ ေသခ်ာခိုင္မာစြာ သိရသည္မွာ တျဖည္းျဖည္းႏွင့္
က်မ္းေျမာင္း တိမ္ေကာ လာျပီ ဆိုသည့္ အခ်က္ပင္ ျဖစ္သည္။

အင္းေလးကန္၏ ထူးျခားခ်က္မွာ အမာခံ ေအာက္ၾကမ္းျပင္မရွိျခင္း ျဖစ္သည္။ စိမ္းညိဳ႔ညိဳ႔
အေရာင္ရွိေသာ အမႈန္မ်ား စုေပါင္း၍ ႏြံ အျဖစ္သို႔ ကူးေျပာင္းသြားေသာ
ႏွဳန္းေျမမ်ား ျဖစ္လာၾကသည္။ ထိုအမွဳန္မ်ားတြင္ ထံုးဓါတ္အမ်ားအျပားပါ၀င္
သည္ကို ေတြ႔ရွိရသျဖင့္ အင္းေလးကန္ ၾကီးသည္ ထံုးေက်ာက္ အေရေပ်ာ္အိုင္ၾကီး
ျဖစ္လာသည္ဟူေသာ ယူဆခ်က္မွာ အေတာ္ပင္ ခိုင္မာသည္ဟု ဆိုႏိုင္ပါသည္။

ဘ၀စံုလင္အင္းေရျပင္
 အင္းေလးကန္ၾကီးသည္ ႏွစ္သန္းေပါင္းရာေပါင္းမ်ားစြာမွ စတင္ျဖစ္ထြန္းေပၚေပါက္လာခဲ့ေသာ
ေရအိုင္ၾကီးတခုျဖစ္သျဖင့္ ျဖတ္သန္းေက်ာ္လႊား လာခဲ့သည့္ အခ်ိန္ကာလမွာ
ကမၻာႏွင့္ခ်ီ၍ ပင္ ခိုင္းႏွိဳင္းေလာက္သည္။ အင္းေရျပင္သည္
မာန္ဟုန္ျပင္းျပင္း ထုထည္ၾကီးမားသည့္ အခ်ိန္ကာလမ်ားကို ျဖတ္သန္းခဲ့ရသလို
ထုထည္ေသးငယ္သည့္ ေရျပင္ တိမ္တိမ္ႏွင့္လည္း ေနခဲ့ရဖူးဟန္ ရွိသည္။ လက္၀ဲ
လက္ယာ ကမ္းမ်ားႏွင့္ ေတာင္ေျမာက္ အင္းေရျပင္သည္ ဆုတ္လိုက္ တက္လိုက္ျဖင့္
သံသရာ လည္ေနခဲ့ဟန္ လည္း တူေပသည္။

လြန္ခဲ့ေသာ နွစ္၁၀၀၀ ေက်ာ္ကလမ်ားတြင္ ေညာင္ေရႊျမိဳ႔သည္ မေပၚထြန္းေသးပါ။ ေညာင္ေရႊျမိဳ႔၏
ေျမာက္ယြန္းယြန္း ေလးမိုင္ခန္႔ရွိ ေဗာရိႆတ္ ဘုရား အနီးတြင္
ေရွးေဟာင္းျမိဳ႔ၾကီး တစ္ျမိဳ႔ ထြန္းကားခဲ့သည္။ ဧက ၉၇၀ ေက်ာ္
က်ယ္၀န္းၾကီးမားေသာ ထိုျမိဳ႔ၾကီးကို ျမိဳ႔ရိုးႏွင့္ က်ံဳးတို႔က
၀န္းရံထားပါသည္။ ထိုျမိဳ႔ကို ေဒသခံ မ်ားက “ျမိဳ႔တြင္းၾကီး ေခၚ ေကာသမၻီ
(ေကာ့ဆမ္ပီ)” ျမိဳ႔ၾကီးဟုေခၚဆိုၾကသည္။

ယခုတိုင္ အခ်ိဳ႔ေနရာမ်ားတြင္
အုတ္ျမိဳ႔ရိုးမ်ား က်န္ရစ္တည္ရွိေနဆဲ ျဖစ္သည္။ ေအဒီ ၁၀၀၀ ခန္႔က ထိုေကာသမၻီ
ေခၚ (ကေမၻာဇ တိုင္းႏိုင္ငံ ၾကီးသည္) ၾကီးမား တန္ခိုးထြားခဲ့ေလသည္။
ထိုအခ်ိန္၌ အင္းေရျပင္သည္ ယခု လက္ရွိအလ်ား (၁၄ မွ ၁၂ ) မိုင္ အနံ (၄ မွ ၅
) မိုင္ထက္ ေသးငယ္သည္။ ေရမ်က္ႏွာျပင္က်င္းေသာ္လည္း ပို၍နက္သည္။ ဤေကာသမၻီ
ျမိဳ႔ ႏိုင္ငံ ၾကီးကို ေျမာက္ဘက္မွ တရုတ္တို႔က ေအဒီ ၁၁၁၃ အေလာင္းစည္သူမင္း
လက္ထက္တြင္ လာေရာက္တိုက္ခိုက္ၾကရာ စစ္ရွံဳး၍ ေကာသမၻီမွ ခြာ၍
တိမ္းေရွာင္သြားၾကသည္။ တရုတ္တပ္မ်ား ျပန္ဆုတ္ သြားျပီးေနာက္
ျမိဳ႔တစ္ျမိဳ႔ကို ထပ္မံ တည္ ၾကျပန္သည္။

ျမိဳ႔တည္ေနရာကား ယခု မိုင္းေသာက္အင္းရြာႏွင့္ သလဲဦးရြာ အၾကားရွိ ေပပင္အင္းရြာ အေနာက္ဘက္တြင္
ရမၼ၀တီျမိဳ႔သစ္ကို တည္ေထာင္ခဲ့ၾကသည္။ ဤဒုတိယတည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ရမၼ၀တီျမိဳ႔သည္
သဘာ၀ေဘးဒဏ္ ေၾကာင့္ပ်က္ခဲ့ရသည္။

ဟဲဟိုးသီေခါင္ပံုးအင္း
ယေန႔ကန္ေရျပင္သည္ ေရွးအင္းေလးကန္၏ အစိတ္အပုိင္းမွ်သာ ျဖစ္ေပသည္။ အင္းေလးကန္ ေရျပင္သည္ ယခင္က
ပထ၀ီ အေနထားမွာ ယခုအတိုင္းမဟုတ္ပဲ က်ယ္ျပန္႔ရာ အလ်ား ၃၈ မိုင္ အနံ ၈
မိုင္ခန္႔ထိ ရွိခဲ့သည္။ ေရဦးတိုက္ရြာမ်ား အျဖစ္ (၁) ေပါင္းပိန္း (၂)
ေရဦး (၃) ဟိုနမ့္္ ႏွင့္ (၄) ထန္႔အိမ္အထိ ေရမ်ား ေရာက္သည္ဟု ဆိုၾကသည္။

ယခု ေညာင္ေရႊျမိဳ႔ေနရာသည္ပင္ တခ်ိန္က အင္းေရျပင္က်ယ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးသည္ဟု
ဆိုၾကသည္။ ဤမွ် မက ယခု ေညာင္ေရႊျမိဳ႔မွ ၁၅ မိုင္ခန္႔ကြာေ၀းေသာ ေတာင္နီ
ေက်းရြာ (အင္းဦးေစတီ) အထိ တစ္ခ်ိန္က ဦးတိုက္ခဲ့သည္ဟု ဆိုၾကသည္။

ဟဲဟိုးသီေခါင္ ခ်ိဳင့္၀ွမ္းၾကီးသည္ အေရွ႔အင္းေခါင္း ေရထြက္မွ အေနာက္ ေရေ၀ါ
ေတာင္ႏွင့္ လက္ေမာင္းေကြးေတာင္တန္းမ်ား အထိ (၇)မိုင္(၈)မိုင္ခန္႔ ရွိသည္။
ေတာင္ႏွင့္ေျမာက္မွာ ၅ မိုင္ ၆ မိုင္ေက်ာ ရွိေပမည္။ ထိုအခ်ိန္က
ဟဲဟိုးခ်ိဳင့္၀ွမ္းၾကီးသည္ ေရျပင္က်ယ္က်ယ္နွင့္ တင့္တယ္လို႔ ေနပါသည္။

ေရေ၀ါေတာင္ေပါက္ထြက္ရာမွ ေရမ်ား အလံုးအရင္းႏွင့္ အင္းေလးအင္းၾကီးထဲသို႔
စီး၀င္သြားသည့္အတြက္ အင္းေလးအင္းၾကီးသည္ အလ်ား ၃၆ မိုင္ အနံ ၈မိုင္ ထိ
ပထ၀ီ အေနအထားသို႔ ေရာက္ခဲ့ရသည္။ ေရေ၀ါေတာင္သည္ ၂ ပိုင္းနီးပါး ကြဲအက္
ေပါက္သြားရျခင္းကို ဆန္းစစ္ၾကည့္ေသာ္ သဘာ၀ ေဘးဒဏ္ေၾကာင့္ဟု ယူဆရပါမည္။

မိုးအဆက္မျပတ္ ရြာသြန္းသည့္အတြက္ ဟဲဟိုးအင္းေရျပင္သည္
အရွိန္အဟုန္ျပင္းစြာျဖင့္ အဆမတန္ျမင့္တက္ခဲ့ဟန္တူပါသည္။ ျပင္းထန္ေသာ
ေရအားေၾကာင့္ေပါက္ထြက္ျခင္း (သို႔မဟုတ္) ေျမငလွ်င္ လွဳပ္ခါမႈေၾ႕ကာင့္
ကြဲအက္ျခင္းမ်ားျဖစ္ႏိုင္ပါသည္။

မည္သို႔ ဆိုေစကာမူ ဟဲဟိုးသီေခါင္နယ္
ငုတ္ေတာင္ဘက္မွ ေတာင္ျပိဳျခင္းေၾကာင့္ ယခု ပုန္းအင္း (ဖုန္းအင္း) ဟု
ေခၚၾကသည့္ ဘက္မွ အင္းေရမ်ား က်ဆင္းလာျပီး အေရွ႔ေတာင္ဘက္ ေညာင္ေရႊအင္းထဲထိ
စီး၀င္လာခဲ့သျဖင့္ အင္းေရသည္ အလ်ား ၃၆ မိုင္ အနံ ၈မိုင္ အထိ ပထ၀ီ
အေနအထားျဖစ္ေပၚခဲ့ရာ ဒုတိယ ရမၼာ၀တီျမိဳ႔ ေရေအာက္သို႔ေရာက္ျပီး
ျမိဳ႔ပ်က္ရျခင္းျဖစ္ပါသည္။ ဤျဖစ္ရပ္မွန္ကို သိႏိုင္ရန္ သိပၸံနည္းက်
အေထာက္အကူ ပစၥည္းကိရိယာမ်ားျဖင့္ ဘူမိေဘဒ ကြင္းဆင္းေလ့လာပါက
ျဖစ္ရပ္မွန္မ်ား ဧကန္မုခ် ေပၚေပါက္လာမည္ဟု ေမွ်ာ္လင့္ရပါသည္။

တေပါင္းတန္ခူး ေရက်ခ်ိန္၌ အင္းေလးကန္ အေရွ႔ဘက္ သလဲဦးရြာႏွင့္ မို္င္းေသာက္ရြာၾကား
ေပပင္အင္းရြာ၏ အေနာက္ယြန္းယြန္းတြင္ ယခုတိုင္ ရမၼ၀တီ ျမိဳ႔ေဟာင္းၾကီးအား
ေတြ႔ျမင္ႏိုင္ပါသည္။ ေဒသခံ လူမ်ားက နန္းေတာ္ရာ ဟုေခၚဆိုၾကသည္။

ေျမေအာက္သုိ႔ ေသခ်ာစြာၾကည့္ပါက လူတစ္ဖက္မွ် ၾကီးမားလွသည့္
တိုင္ၾကီးမ်ားကို ေရေမွာ္ေရညိွ မ်ား ဖုံးအုပ္လွ်က္ ေတြ႔ႏိုင္ပါသည္။
အင္းေလးအင္းၾကီး ေသးငယ္စဥ္က ဤေျမရာ သည္ ကုန္းေျမ
ရမၼာ၀တီျမိဳ႔ေနရာပင္ျဖစ္ပါသည္။ ရမၼာ၀တီ ျမိဳ႔သူျမိဳ႔သားမ်ားလည္း ေရလြတ္ရာ
အေရွ႔ေတာင္ေျခသို႔ ေရြ႔လာၾကျပီး။ မိုင္းေသာက္ (ရွမ္းအေခၚ မိုင္းေဆာက္ ၊
မိုင္း = ျမိဳ႔ ေဆာက္ = တစ္ေထာင္မွ် ျဖစ္၍ အဓိပၸာယ္မွာ
ေျမေနရာလြန္စြာက်ဥ္းေျမာင္းလွ၍ ေနရာတစ္ေထာင္မွ်သာ ရွိေသာျမိဳ႔ ျဖစ္သည )
တြင္ ေနထိုင္ၾကပါသည္။

ထိုမွ တဖန္အင္းေရ အေတာ္အတန္ က်သြာသည့္ အခါ၌
ေျမာက္ဘက္သို႔ေရြ႔ေျပာင္းျပီး ျမိဳ႔ ၂ ျမိဳ႔ကို ျမိဳ႔ရိုးမ်ား
က်ံဳးမ်ားျဖင့္ တည္ေဆာက္ၾကျပန္သည္။

၄င္းျမိဳ႔ ၂ျမိဳ႔မွာ ဖန္းဖယ္ ႏွင့္
မန္က်ည္းစင္ ျဖစ္ပါသည္။ ဖန္းဖယ္ (ဖာဖယ္) မွာ ရွမ္းဘာသာျဖင့္ အမႊာ
ႏွစ္ျမိဳ႔ဟု အဓိပၸာယ္ရပါသည္။ ထိုေနရာသည္လည္း က်ဥ္းေျမာင္းေသးငယ္လွ၍
သကၠရာဇ္ ၁၃၅၉ တြင္ ေစာ္ဘြားၾကီး ဆီဆိုင္ဖ မွ ယခု ေညာင္ေရႊျမိဳ႔ကို ျမိဳ႔
အဂၤါရပ္ ႏွင့္ အညီ တည္ေထာင္ခဲ့သည္။ ေကာသမၻီ တိမ္ေကာ ပ်က္သုဥ္းျပီး
ႏွစ္ရာေပါင္းမ်ားစြာ ၾကာျမင့္လာေသာအခါ ေရမ်ားလည္း က်သြားျပီး
ကုန္းေျမမ်ားေပၚထြန္း လာသည္။

ယခု အခါ ေညာင္ေရႊျမိဳ႔သည္လည္း ၾကီးမားေသာ
ေညာင္ေရႊ ခ်ိဳင့္၀ွမ္းၾကီး၏ အလယ္ ဗဟို ဘူမိနက္သန္ ေနရာမွန္ ျပန္ေရာက္ကာ
တိုးတက္ေနျပီျဖစ္ပါသည္။ ေညာင္ေရႊသည္ ရွမ္းဘာသာျဖင့္ ေယာင္ေဟြ႔ ဟု
အသံထြက္ကာ ေတာင္ႏွစ္လံုးၾကားမွ ကုန္းေျမမို႔မို႔ဟု အဓိပၸာယ္ရပါသည္။

ေရက်သြားသျဖင့္ ကုန္းေျမမ်ား ေပၚထြန္းလာျခင္းေၾကာင့္ျဖစ္သည္။ အင္းေလး
အင္းၾကီးႏွင့္ အင္း၏ အေရွ႔အေနာက္ေတာင္ေျမာက္ လြင္ျပင္မ်ားတြင္
ေရွးေဟာင္းျမိဳ႔ၾကီးမ်ား လြန္စြာေပၚမ်ားလွသည္။ အခ်ိဳမွာ
ကြယ္ေပ်ာက္ကုန္ၾကေပျပီ။ မေပ်ာက္ပ်က္ေသးေသာ ျမိဳ႔ရိုး ၊ အုတ္ရိုး ေနရာ
ေတာ္ေတာ္မ်ားမ်ားလည္း က်န္ရွိေနေပေသးသည္။ ေစတီပုထိုးေရွးေဟာင္း သမိုင္း၀င္
အေဆာက္အဦးမ်ားလည္း လြန္းစြာေပါမ်ားလွသည္။ အင္းတ၀ိုက္ႏွင့္ အနီးအနား
ေဒသမ်ားမွ ေ၇ွးေဟာင္းပစၥည္းမ်းလည္း ေပၚၾကြယ္လွေပသည္။
ထိုေညာင္ေရႊခ်ိဳင့္၀ွမ္းေဒသသည္ ဤမွ် ေရွးေဟာင္းအေမႊအႏွစ္မ်ား
ေပါၾကြယ္ခ်င္းမွာ သမိုင္းေၾကာင္ရွည္လ်ား၍ ယဥ္ေက်းမႈႏွစ္ေပါင္းေထာင္ခ်ီ၍
ရွိခဲ့သည္မွာ ေသခ်ာလွေပသည္။

သမိုင္းေၾကာင္း
လူမ်ားသည္ မည္သည့္အခ်ိန္က စတင္၍ အေျခခ်ေနထိုင္ခဲ့ၾကသည္ကို ရွာေဖြရာတြင္ ရဌ၀တီေခၚ
ရပ္ေစာက္ျမိဳ႔သမိုင္း စစ္တမ္းအရ ျမန္မာ သကၠရာဇ္ ၁၀၁ ခရစ္သကၠရာဇ္ ရ၃၉
တြင္သေရေခတၱရာမွ ဒြတၱေပါင္မင္းသည္ အင္းေလးရွိေရေပါ စံနန္း၌ ေခတၱ
လာေရာက္စံျမန္းသြားသည္ဟု အထက္ျမန္မာႏိုင္ငံႏွင့္ ရွမ္းျပည္နယ္ မွတ္တမ္း
အပိုင္း ၂ အတြဲ ၂ စာမ်က္ ႏွာ ၂၆ တြင္ “အင္းေလးျမန္မာစကား” စာတမ္းတြင္
ေဖာ္ျပထားသည္။

ထိုေၾကာင့္ျမန္မာႏိုင္ငံတြင္ အေစာဆံုးလာေရာက္အေျခခ်
ေနထိုင္ေသာ ပ်ဴလူမ်ိဳးတို႔ႏွင့္ အဆက္သြယ္ ရွိခဲ့ဟန္တူပါသည္။ အင္းေလး ေဒသ
ေညာင္ေရႊခ်ိဳင့္၀ွမ္း လြင္ျပင္ၾကီးသည္ ေအဒီ ၇၀၀ ေလာက္ကပင္ ယဥ္ေက်းမႈ
ထြန္းကားျပီး အျခား ေဒသမွ မင္းႏွင့္ လူသူ အေရာက္ေပါက္ရွီသည္ကို
ျပဆိုေနပါသည္။

ေရႊသန္းေတာင္ဘုရားေက်ာက္စာတြင္ သကၠရာဇ္ ၃၇၉ (၁၁၇ ေအဒီ) တြင္ အေနာ္ရထာမင္းၾကီးသည္ ေရႊသန္းေတာင္ဘုရားကို
တည္ေတာ္မူသည္။ ဒုတိယစည္သူေခၚ နရပေတ့စည္သူမင္းၾကီးက ထပ္မံ ျပဳျပင္
တည္ေဆာက္၍ ကြ်န္သီးေတာ္မ်ား ၀တ္ေျမမ်ားကို လွဴျပန္သည္။

ေရႊအင္းတိန္ဘုရားေက်ာက္စာတြင္လည္း အေနာ္ရထား မင္းမွ စ၍ အေလာင္းစည္သူ
အင္း၀ေရႊနန္းေက်ာ့၇ွင္ စသည့္မင္းမ်ားက ေစတီပုထိုးမ်ား ျပဳျပင္ျခင္း ထပ္မံ
အသစ္တည္ေထာင္ျခင္း ကြ်န္သီးေတာ္မ်ားႏွင့္၀တ္ေျမမ်ား လွဴဒါန္းျခင္းတို႔ကို
ေဖာ္ျပထားပါသည္။ အင္းေလး ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုုရား
အင္းေလးေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရားသည္ အင္းေလးကန္ရွိ နန္ဟူးရြာ၌ တည္ရွိေသာ ဘာသာေရးဆိုင္ရာ ကိုးကြယ္မႈတစ္ခုအေနျဖင့္ သာမက၊ ျမန္မာႏိုင္ငံရွိ ခရီးသြားဧည့္သည္မ်ားကို ဆြဲေဆာင္ႏိုင္သည့္ အရာလည္းျဖစ္သည္။

သမုိင္းေၾကာင္း
အင္းေလးေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရား သမိုင္းႏွင့္ ပတ္သက္လွ်င္ အေၾကာင္းအရာႏွစ္မိ်ဳး ကြဲျပားေနသည္ကို ေလ့လာေတြ႔ရွိ ရပါသည္။

ပထမ အဆိုမွာ သကၠရာဇ္ (၇၂၁ )ခုႏွစ္တြင္ေညာင္ေရႊၿမဳိ႕ကိုတည္ေထာင္ခဲ့ေသာ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆီဆိုင္ဖ လက္ထက္ လြန္ခဲ့ေသာ ႏွစ္ေပါင္း(၆၄၄)ခန္႔ ကာလ (ယခု)သန္းေထာင္ ဘုရားနယ္ေျမအတြင္း တစ္ခုေသာေနရာတြင္ ေတာၿခဳံပိတ္ေပါင္းတို႔ျဖင့္ ဖုံးလႊမ္းကြယ္ေပ်ာက္လ်က္႐ွိေသာ လုိဏ္ဂူ အတြင္းမွ ဘုရားဓာတ္ေတာ္၊ ေမြေတာ္မ်ား ေရာင္ျခည္ေတာ္ ကြန္႔ျမဴးသည္ကို သန္းေထာင္နယ္သားတို႔ ဖူးျမင္ေတြ႕႐ွိၾကရသည္။ ထုိအခါ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆီဆုိင္ဖထံ သြားေရာက္ သတင္းေပးၾကသည္။

ထိုအခါ ေစာ္ဘြားႀကီး ဆီဆုိင္ဖသည္ အားရ၀မ္းသာျဖင့္ ေဆြေတာ္ မ်ဳိးေတာ္ မွဴးမတ္တုိ႔ႏွင့္ ပရိတ္သတ္ေလးပါး ေျမာက္မ်ားစြာ ၿခံရံ၍ သန္းေထာင္အရပ္သို႔ ထြက္လာကာ ျမက္ၿခဳံပိတ္ေပါင္းတို႔ကို ရွင္းလင္းခုတ္ထြင္ၿပီး လုိဏ္ဂူကို တူးေဖာ္ၾကည့္ရာ ဘုရားရွင္ ႐ုပ္ပြားေတာ္ (၅)ဆူတို႔ကို ဖူးျမင္ ေတြ႕ရွိရေပသည္။ ၄င္း႐ုပ္ပြားေတာ္ ငါးဆူတို႔အနက္ ႏွစ္ဆူမွာ ရဟႏၱာပံုေတာ္ ဟုသိရပါသည္။ ၄င္း႐ုပ္ပြားေတာ္ (၅) ဆူကို ေဖာင္ေတာ္ဦး ႐ုပ္ပြားေတာ္ဟု ေခၚေ၀ၚသည္။

ယင္းသို႔ ေခၚေ၀ၚရျခင္း အေၾကာင္းရင္းမွာ ေကာဇာသကၠရာဇ္ (၄၀၄) ခုႏွစ္တြင္ မင္းအျဖစ္ ေရာက္ရွိေတာ္မူေသာ ပုဂံျပည့္႐ွင္ နရပတိ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးသည္ သာသနာေတာ္ျမတ္ စည္ပင္၊ ျပန္႔ပြား၊ ထြန္းကားျခင္းကို လိုလားေသာ မင္းျမတ္ ျဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ဇမၺဴဒိပ္ကြ်န္း အလုံးႏွံ႔ေအာင္ ေဖာင္ေတာ္ျဖင့္ တိုင္းခန္း လွည့္လည္ေတာ္မူကာ ေရာက္ေလရာအရပ္၌ ေစတီပုထုိး ဂူေက်ာင္း စသည္တို႔ကို ျပည္သူအမ်ား ဆည္းကပ္ ပူေဇာ္ၾကေစရန္ ရည္သန္၍ တည္ထားခဲ့ၿပီး သီဟိုဠ္ကၽြန္းသို႕ ေရာက္ေသာအခါ သီဟုိဠ္မင္းက ဆက္သလိုက္ေသာ သစ္ကနက္ ေဖာင္ေၾကာၿဖင့္ လွည့္လည္ ျပန္လာေတာ္မူရာ မလယေခၚ မလႅာဟုကၽြန္းေရာက္လွ်င္ (၄င္းကၽြန္းသည္ အိႏၵိယျပည္ မဒရပ္နယ္ ေတာင္ဘက္ ပင္လယ္တြင္ရွိ၍ အေမႊးနံ႔သာ ကရမက္စသည္ အလြန္ေပါသည္ဟုဆို၏။)

သိႀကားမင္းက ဆက္သ အပ္ႏွင္းလုိက္ေသာ မဟာေဗာဓိသား ႏွင့္တကြ သရကၡာန္ နံ႔သာႏွစ္သားတို႔ကို ႐ုပ္ပြားေတာ္ (၅)ဆူ ထုလုပ္ေတာ္မူေစၿပီးလွ်င္ ေဖာင္ေတာ္၏ ေ႐ွ႕ဦးတြင္ ပင့္တင္ ကိုးကြယ္ ယူေဆာင္ေတာ္မူေစလွ်က္ ေနျပည္ေတာ္ ပုဂံၿမိဳ႕သို႔ ေရာက္ေတာ္မူေလသည္။ ဤသို႔လွ်င္ ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရားဟု ေခၚဆိုျခင္း ျဖစ္သည္။

ေစာ္ဘြားႀကီးဆီဆိုင္ဖသည္ ယင္း႐ုပ္ပြားေတာ္ျမတ္(၅)ဆူကို မိမိ၏ ေနျပည္ေတာ္ ေညာင္ေ႐ႊၿမိဳ႕ေတာ္သို႔ ပင့္ေဆာင္ၿပီး ေဟာ္နန္းဦး စံျပႆာဒ္ ေပၚတြင္ ကိုးကြယ္ေတာ္မူၿပီးမွ သီတင္းကၽြတ္ လဆန္း (၇) ရက္သို႔ ေရာက္ေသာအခါ ေဟာ္နန္းဦးမွ ေအာက္သို႔ ပင့္ယူၿပီး လွပ တင့္တယ္စြာ ေဆာက္လုပ္ထားေသာ ျပႆာဒ္ မ႑ပ္အတြင္း ေကာင္းစြာစံထားလ်က္ ျပည္သူျပည္သားတို႔၏ အဖူးအေျမာ္ အပူေဇာ္ခံပြဲသဘင္ ဆင္ယင္ က်င္းပေတာ္မူျခင္း ျဖစ္သည္။ ေဟာ္နန္းဦးမွ ၿမိဳ႕သို႔ ႂကြဆင္းေတာ္မူသည္ကို အစြဲျပဳ၍ (စစ္ဘုရားလုံးစိုင္း) လူ႔ျပည္သို႔ႂကြဆင္းလာေသာ ျမတ္စြာဘုရားဟု ရွမ္းဘာသာျဖင့္ ေခၚတြင္ေသာေၾကာင္႕ မူလ ေဖာင္ေတာ္ဦးဟူေသာ အမည္မွာ အခိုက္အတန္႔အားျဖင့္ ကြယ္ေပ်ာက္ခဲ့ေလသည္။

ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕၌ ႏွစ္ေပါင္း (၂၅၆)ႏွစ္ၾကာ ပြဲေတာ္မ်ား က်င္းပႏိုင္ခဲ့၍ သကၠရာဇ္ (၉၉၇) ခုႏွစ္တြင္ ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕ကို စိုးစံေသာ ေစာ္ဘြားမ (ေစာက္နန္းမ၊ စ၀္နန္းေဟး ) လက္ထက္ ေရာက္ေသာအခါ ၄င္းၿမိဳ႕ေတာ္၏ ပတ္၀န္းက်င္ရွိ အျခား ေစာ္ဘြား ၿမိဳ႕စားတို႔က ၿမိဳ႕ေတာ္ကို ထိပါး တိုက္ခိုက္ေႏွာင့္ယွက္ဖန္ မ်ားေသာေၾကာင့္ ဗုဒၶဘာသာ ရွမ္းျမန္မာတုိ႔၏ အထြတ္္အထိပ္ျဖစ္ေသာ ယင္းေဖာင္ေတာ္ဦးရုပ္ပြားေတာ္ (၅)ဆူ တုိ႔ကို စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ အႏၱရာယ္ကင္းရွင္းရာ ေညာင္ေရႊနယ္ ေရႊအင္းတိမ္ဘုရားႀကီး၏ အရံေစာင့္ ကၽြန္သီးေတာ္မ်ား ေနရာကြက္၌ ေက်ာင္းေတာ္ ေဆာက္လုပ္ၿပီးလွ်င္ ကၽြန္သီးေတာ္တုိ႔အား (၁၂)မႈ မင္းေရးကိစၥ ခပ္သိမ္းလြတ္ၿငိမ္းခြင့္ေပး၍ ၄င္းတုိ႔၏ သူႀကီးအားလည္း ရုပ္ပြားေတာ္တုိ႔ကို ေစာင့္ေရွာက္ထိန္းသိမ္းေရးကိစၥ ေဆာင္္ရြက္ဖြယ္ အ၀၀တိုင္း အမိန္႔အာဏာမ်ား အပ္ႏွင္းၿပီး အထူး ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေရွာက္ေစသည္။

၄င္း အသည္ေတာ္တုိ႔ ေနထိုင္ရာ ရပ္ကြက္၌ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ ရန္အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းျခင္းမွာ ဗုဒၶဘာသာ၀င္တုိ႔၌ ဘုရားကိုယ္စား ႐ုပ္ပြားဆင္းထု၊ ေစတီပုထုိးတို႔ကို ထိန္းသိမ္းေစာင့္ေ႐ွာက္ေသာ ကၽြန္သီးေတာ္ေခၚ အသည္ေတာ္မ်ား ေနထုိင္ရာရပ္ကြက္ကို မည္သူမဆို ၀င္ေရာက္တုိက္ခုိက္ ေႏွာက္ယွက္ထိပါး ဖ်က္ဆီးျခင္း အမႈမျပဳလုပ္ရဟူေသာ ဘာသာတရားအရ ဥပေဒ ပညတ္ခ်က္ထားရွိေသာေႀကာင့္ ၄င္းကို လုိက္နာေသာအား ျဖင့္ ၿမိဳ့ျပ ျပည္ရြာ ပ်က္ျပားေသာအခါ ျဖစ္ေစကာမူ ၄င္းရပ္ကြက္၌ ဘုရားသဃၤန္းေတာ္ကိုျဖစ္ေစ၊ ဘုန္းႀကီးသဃၤန္းကို ျဖစ္ေစ ေအာင္လံအျဖစ္ စိုက္ထူထားပါက မည္သည့္ ရန္သူတစ္ဦးတစ္ေယာက္မွ ၀င္ေရာက္ေႏွာက္ယွက္ျခင္း မျပဳရ ဟူေသာ ဘာသာထုံးတမ္း ဥပေဒပညတ္ခ်က္အရ လြတ္ၿငိမ္းခ်မ္းသာစြာေနထို္င္ရေသာ သူမ်ားၿဖစ္သည့္အေလွ်ာက္ ၄င္းတို႔ ေနထိုင္ရာ ရပ္ကြက္၌ စစ္ေဘးစစ္ဒဏ္ ရန္အႏၱရာယ္ ကင္းရွင္းျခင္းျဖစ္သည္။

၄င္းရပ္ကြက္ကား ေရႊအင္းတိမ္ဘုရားႀကီး၏ အေ႐ွ႕ဖက္ ေျမာင္ဆံုရြာ အေနာက္ေတာင္ အင္းတိမ္ၿမဳိ႕ေဟာင္း ေတာင္ဘက္ ယခု ေဆာ္မရြာဟု ေခၚေသာ ရပ္ကြက္ပင္ၿဖစ္သည္။ ယခုေဆာ္မရြာ အေနာက္ဘက္တြင္ ေဖာင္ေတာ္ဦးရြာဟု ေရွးကရွိသည္။ ၄င္းရြာသည္ အယုတ္ေတာ္မ်ား ေနရာ ရပ္ကြက္ၿဖစ္သည္ဟု ယခုလက္႐ွိ အသည္ေတာ္မ်ား လူႀကီးမ်ား ႏႈတ္အမွတ္အသား ထားၾကေၾကာင္း မွတ္သားရသည္။ ၄င္းေဖာင္ေတာ္ဦးရြာတြင္ သီတင္းသုံးေတာ္မူေသာ အခ်ိန္မွစ၍ ၄င္းရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကို ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရား ဟုတင္စား၍ ေခၚေ၀ၚခဲ့ႀကျခင္းၿဖစ္ပါသည္။ ။ [1]

အျခားအဆိုတစ္မ်ိဳးမွာ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးသည္ တိုင္းခန္းလွည့္လည္ေတာ္မူရင္း ဇမၺဳသေျပပင္ရင္းသို႔ ေရာက္ရွိေတာ္မူသည္။ ထိုအခ်ိန္တြင္ ဘီလူးမတစ္ဦးသည္ သားငယ္ကိုပိုက္၍ ျမစ္ကမ္းနားက ၾကည့္ေနရာ သားငယ္သည္ ျမစ္အတြင္းသို႔ က်သြားသည္။

အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီး သိေတာ္မူလ်င္ ယမထာႀကိမ္လံုးျဖင့္ ေရကိုပုတ္ခတ္ရာ ေရေစာင့္နတ္က ဘီလူးမ၏သားကို ဆယ္ယူေပးအပ္လိုက္သည္။ ဘီလူးမသည္ ဝမ္းသာလြန္း၍ ဟိမဝႏၱာေတာရွိ အနံ႔ေမႊးႀကိဳင္လွေသာ သရကၡာန္အစစ္ကိုျဖတ္ယူ၍ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးအား ဆက္သသည္။

သိၾကားမင္းသည္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးထံမွ သရကၡာန္သားျဖင့္ သရကၡာန္႐ုပ္တုေတာ္ျမတ္ငါးဆူ၊ ျမတ္ေပါင္းမဥၨဴတစ္ဆူ၊ ရွင္ျဖဴ ရွင္လွႏွစ္ဆူ၊ ေပါင္း ရွစ္ဆူထုလုပ္ၿပီး အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးအား ဆက္သေလသည္။ သကၠရာဇ္(၄၈၂)တြင္ အေလာင္းစည္သူမင္းႀကီးသည္ ပထမ၊ ဒုတိယ၊ တတိယ ႏွင့္ စတုတၳသရကၡာန္ ႐ုပ္တုေတာ္ေလးဆူကို သန္းေထာင္အရပ္ ေဖာင္ေတာ္ေပါက္ေတာင္ေျခရင္း၌ ဌာပနာတိုက္တည္ေဆာက္ၿပီး လိုဏ္ဂူသြင္းထားသည္။ ျမတ္ေပါင္းမဥၨဴဘုရား ႐ုပ္တုေတာ္ကို မဟာဂါမရြာေက်ာင္းဆရာေတာ္ အရိယဓဇ ဓမၼရာသီ ထံအပ္ႏွံခဲ့သည္။

သကၠရာဇ္(၇၂၁)တြင္ သန္းေထာင္အရပ္ လိုဏ္ဂူသြင္းဌာပနာထားသည့္ ႐ုပ္တုေတာ္ျမတ္ေလးဆူသည္ ေရာင္ျခည္ေတာ္မ်ား ကြန္႔ျမဴးခဲ့ၾကသည္ကို ေတြ႔ရွိ၍ တူးေဖၚကာ ေညာင္ေရႊၿမိဳ႕ ေရႊအင္းတိမ္ဘုရားႀကီးသို႔ ပင့္ေဆာင္ခဲ့ၾကသည္။ မဟာဂါမရြာေက်ာင္း၌ သီတင္းသံုးေတာ္မူေသာ ျမတ္ေပါင္းမဥၨဴဘုရား႐ုပ္တုေတာ္ ႏွင့္အတူ ကိန္း၀ပ္ေတာ္မူသည္။ သကၠရာဇ္(၁၂၅၂)မွစ၍ ႐ုပ္တုေတာ္ငါးဆူကို နန္းဟူးရြာ၌ ထာဝရ ေက်ာင္းေတာ္ႀကီးတည္ေဆာက္ၿပီး ကိုးကြယ္လာခဲ့ၾကမွာ ယေန႔တိုင္ျဖစ္သည္။

ေဖာင္ေတာ္ဦးေစတီ ပြဲေတာ္က်င္းပပံု
ေဖာင္ေတာ္ဦးေစတီတြင္ ဗုဒၶဆင္းတု ၅ ဆူ စံပါယ္ေတာ္မူလ်က္ ေ႐ႊခ်ေ႐ႊသကၤန္းအကပ္မ်ားလြန္း၍ သဒၶါလြန္မႈေၾကာင့္ ဆင္းတုေတာ္ခမ်ာတုိ႔မွာ မူလ႐ုပ္သြင္ပင္ေပ်ာက္၍ မမွတ္မိ ႏိုင္ေတာ့ပါ။ ေစာေစာပိုင္း အင္းေလးဒ႑ာရီပုိငး္မွာ တင္ျပခဲ့သလုိ ယင္းဗုဒၶ႐ုပ္ပြားေတာ္တုိ႔ကို မာလာယုမွယူခဲ့ရာ ၁၂ ရာစုႏွစ္အတြင္း ျမန္မာဘုရင္ အေလာင္းစည္သူျဖစ္ပါသည္။

ေဖာင္ေတာ္ဦးေစတီပြဲေတာ္ကို ဝါကၽြတ္သည့္ ေအာက္တုိဘာလတြင္ ႏွစ္စဥ္က်င္းပၿမဲျဖစ္၍ ၃ ရက္ၾကာပါသည္။ ယင္းပဲြေတာ္မွာ ႏုိင္ငံအဆင့္အထိအေရးပါတတ္၍ ဗုဒၶဆင္းတု ၄ ဆူ ကို ေတာ္ဝင္ကရဝိတ္ေဖာင္ေပၚတင္၍ အျခားအင္းေလးအတြင္း ေစတီပုထုိးမ်ားအားျဖတ္၍ လွည့္လည္အပူေဇာ္ခံေလ့႐ွိပါသည္။ ဤဘာသာေရးအခါသမယမွာ ပါဝင္လိုသူအမ်ားကိုစြဲေဆာင္ႏိုင္သည့္အ ျပင္ တျပည္ေထာင္လံုးမွ တက္ေရာက္ဆင္ႏႊဲသူတုိ႔လည္း႐ွိၾကသည္ကို အားပါးတရၾကည့္႐ႈႏိုင္ၾကပါသည္။ အင္းသားအခ်င္းခ်င္း စြမ္းအားၿပိဳင္သည့္ပြဲဟုလည္း ေခၚႏိုင္ပါသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာအတြက္ ၾကာခ်ည္မ်ားေလာင္းလွဴၾကျခင္းကိုလည္း အထူးၾကာသကၤန္းယက္ဖို႔ ျပဳလုပ္ၾကပါသည္။ အင္းေလးကန္အတြင္းႏွင့္ ဝန္းက်င္ေနၾကသူမ်ားအဖုိ႔ ပဓါနသယ္ယူပို႔ေဆာင္ေရးက ေ႐ွး႐ုိးအစဥ္အလာအသံုးျပဳၾကသည့္ ေလာင္းေလွငယ္မ်ားျဖစ္ၾက၏။ သုိ႔ေသာ္လည္းယေန႔ဆုိ လွ်င္ အတန္ငယ္ႀကီးေသာေရယာဥ္တုိ႔ကို စက္အင္ဂ်င္ယႏၲရားတပ္ဆင္၍ သယ္ယူပုိ႔ေဆာင္ေရးအတြက္သံုးေနၾကပါၿပီ။

ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရားပြဲကုိ ႏွစ္စဥ္ သတီးကြၽတ္လဆန္း (၁) ရက္ေန႔မွ စ၍ လျပည့္ေက်ာ္ (၃ ) ရက္ေန႔အထိ စည္းကားစြာက်င္းပေလ့ရွိသည္။ သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁ ရက္ =ရုပ္ပြားေတာ္ ၅ ဆူမွ ၄ ဆူကုိ ကရ၀ိတ္ေဖာင္ေတာ္ေပၚသုိ႔ ေျပာင္းေရႊ ႕ကာ တစ္ညတာ ေဖာင္ေပၚတြင္ စံေနေတာ္မူသည္။ ေက်ာင္းေတာ္ ထုတ္ပြဲ ဟုေခၚေလ့ရွိသည္။

    သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၂ ရက္= နန္းဟူးမွ ေၾကးေပၚခုံေက်ာင္းတြင္ ဆြမ္းကပ္၍ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၃ ရက္= ဟဲယားရြာမတြင္ ဆြမ္းကပ္၍ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၄ ရက္= ငဖယ္ေခ်ာင္ေက်ာင္းၾကီးေပၚတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၅ ရက္= ေၾကးစားရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၆ ရက္= လင္းကင္းေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္

    သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၇ ရက္= ေညာင္ေရႊျမိဳ ႔တြင္ ၂ ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၀ ရက္= မုိင္းေသာက္ေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၁ ရက္=သလဲဦးရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၂ ရက္=ဇရပ္ၾကီးရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၃ ရက္=နန္းပန္ေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၄ ရက္=က်ိဳင္းခမ္းရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လဆန္း ၁၅ ရက္ (လျပည့္ေန႔)=မုိင္းပ်ိဳးရြာတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၁ ရက္=ေနာင္ေတာ္ေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၂ ရက္=ေရသာရြာရွိ ဘုန္းၾကီးေက်ာင္းတြင္ တစ္ညတာ စံေနေတာ္မူသည္။
    သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေက်ာ္ ၃ ရက္=နဂုိ စံေက်ာင္းရွိရာ နန္းပန္ရြာသုိ႔ ျပန္လည္ ၾကြခ်ီေတာ္ မူသည္။

ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားၾကြခ်ီရာတြင္ ေရွးယခင္က (၅) ဆူ စလုံး ေဒသစာရီၾကြခ်ီေတာ္မူသည္။ ၁၉၆၈ ခုႏွစ္တြင္ ေဒသစာရီလွည့္လည္ေတာ္မူစဥ္ အင္းေရျပင္၌ မုိးၾကီး၊ ေလၾကီး သည္းထန္းစြာ ရြာသြန္းတုိက္ခုိက္ရာ ေဖာင္ေတာ္ၾကီးသည္ ရုပ္ပြားေတာ္ ၅ ဆူႏွင့္အတူ နစ္ ျမဳပ္ခဲ့သည္။

လူေပါင္းမ်ားစြာတုိ႔ ေရထဲဆင္း၍ ရုပ္ပြားေတာ္မ်ားကုိ ရွာရာတြင္ ၄ ဆူကုိ သာ ျပန္ေတြ ႔ျပီး က်န္တစ္ဆူကုိ ရွာ၍မေတြ ႔ေတာ့ပါ။ သုိ႔ေသာ္ ေဖာင္ေတာ္ဦး ေက်ာင္း ေတာ္ သုိ႔ ျပန္ေရာက္၍ ဂႏၵကုဋီတုိက္ဖြင့္လုိက္သည့္အခါ ေရေအာက္တြင္ ရွာမေတြ ႔ ခဲ့ေသာ ရုပ္ပြားေတာ္ကုိ ဦးေခါင္းတြင္ ေရေမွာ္မ်ားတင္လွ်က္အတုိင္း မူလပလႅင္ေပၚတြင္ အံ့ၾသဖြယ္ ဖူးေတြ ႔လုိက္ၾကရသည္။

ေနာက္တစ္ၾကိမ္တြင္လည္း အင္းတိမ္ရြာအေရာက္ တြင္ မုိးေလသည္ထန္စြာ တုိက္ခုိက္လာျပန္သျဖင့္ ထုိရုပ္ပြားေတာ္ကုိ ညတြင္းခ်င္းပင္ မူလစံေက်ာင္းသုိ႔ ျပန္လည္ပင့္ခဲ့ရသည္။ ထုိအခ်ိန္မွ စ၍ ပြဲေတာ္က်င္းပတုိင္း ရုပ္ပြားေတာ္ ၄ ဆူသာ ေဒသစာရီ ၾကြခ်ီေတာ္မူသည္။
ေဖာင္ေတာ္ဦးဘုရားပြဲေတာ္ကုိ ကမၻာအရပ္ရပ္မွ ခရီးသြားဧည့္သည္ေတာ္မ်ား ျမန္မာႏုိင္ငံအရပ္ရပ္မွ ဘုရားဖူးမ်ား ႏွစ္စဥ္ စည္းကားသုိက္ျမိဳက္စြာ လာေရာက္ ေလ့ရွိသည္။

ကိုးကား
ညိဳညိဳၿမင့္......၂၀၀၄ ခုႏွစ္...ေတာင္ႀကီးတကၠသိုလ္ ႏွစ္လည္ မဂၢဇင္း
မတ္မင္းလႈိင္...... ျမန္မာျပည္ရွိ ေရွးေဟာင္းဘုရားေစတီပုထိုးမ်ား