သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔
(အဘိဓမၼာအခါေတာ္ေန႔)

သီတင္းကၽြတ္လျပည့္သည္ ျမန္မာဆယ့္ႏွစ္လတြင္ ခုႏွစ္လေျမာက္လျဖစ္သည္။ မိုးရာသီကုန္ဆံုးလုနီး၍မိုး
အားနည္းလာသည္။ ေရွးလူႀကီးတို႔က "သီတင္းကၽြတ္တြင္ ပလႅင္ေဆး မိုးရြာသြန္းၿဖဳိး" ဟုဆိုၾကသည္။ အဓိ
ပၸာယ္က တစ္၀ါတြင္းလံုးဘုရား ဆြမ္းေတာ္တင္လာသည့္ ပလႅင္ကို သီးတင္းကၽြတ္မိုးက ႏႈတ္ဆက္ရြာသြန္း
ကာေဆးေၾကာေပးသည္ဟုဆုိလိုသည္။ ပုရိမ၀ါကပ္ေတာ္မူၾကေသာlသံဃာေတာ္တို႔သည္လည္း၀ါလကင္း
လြတ္သီတင္းကၽြတ္ၿပီမို႔ လိုရာခရိီးကိုလြတ္လပ္စြာသြားလာႏိုင္ၿပီ။ "သီတင္းကၽြတ္ၿပီ တူရာသီအႆ၀ဏီရွိန္
၀ါထြန္း၊ ၾကာမ်ဳိးလည္စို မီးျမင္းမိုရ္ဗဟိုအခ်ာထြန္း" ဟုသီတင္းကၽြတ္လကိုကင္း၀န္မင္းႀကီးကစာဖြဲ႕ခဲ့သည္။

     သီတင္းကၽြတ္လကို ပုဂံေခတ္ေက်ာက္စာတို႔၌ သန္တူလ  `သႏ ၱဴလ´ ဟုေရးထုိးခဲ့ၾကသည္။ သန္ဟူသည္မွာမိုးဥတု ဟုအဓိပၸာယ္ရသည့္၀သႏၲပါဠိပုဒ္မွဆင္းသက္လာသည္။
တူက တူရာသီဟု အဓိပၸာယ္ရသည့္ တူလပါဠိပုဒ္မွ ဆင္းသက္လာသည္။
ထုိ႔ေၾကာင့္သန္တူလ `သႏ ၱဴလ´ ဟူသည္ ၀သႏၲဥတုတူရာသီလဟူ၍ဆိုလိုသည္။ ဤကားေ၀ါ
ဟာရလီနတၳဒီပနီက်မ္းအဆိုျဖစ္သည္။ ျမန္မာလအမည္မ်ားက်မ္းကမူ သန္ဟူသည္ ေကာက္စပါးကို ဆိုလို
သည္။ တူကေထာင္သည္၊ မတ္သည္၊ စိုက္သည္၊ မတ္ေစသည္ဟုအဓိပၸာယ္ရသည္။ ထုိ႔ေၾကာင့္သန္တူဟူ
သည္ ေကာက္စပါးပင္မ်ား ေပါက္ပြားထြက္ေထာင္မတ္လာေသာလ ဟုဆိုလိုသည္။

     သတင္းကၽြတ္ဟူေသာ အသံုးအႏႈန္းကို အင္း၀ေခာတ္သကၠရာဇ္ (၈၀၀) ျပည့္ႏွစ္ဆီေလာက္မွ သံုးႏႈန္း
ၾကသည္။ ေနာက္ပိုင္းမွ ပညာရွင္တို႔က သီလပုဒ္မွ ဆင္းသက္လာသည္ဟုယူဆၾက၍ သီတင္းကၽြတ္ဟုေခၚ
ေ၀ၚေရးသားလာၾကသည္။ သီတင္းကၽြတ္ကိုသီတင္း၀ါလကၽြတ္ေသာကာလဟု ေ၀ါဟာရီနတၳဒီပနီက ဆုိ၍
ျမန္မာလအမည္မ်ား က်မ္းကရဟန္းသံဃာေတာ္မ်ား မိမိတို႔ ေက်ာင္းအရာမ္အတြင္း၌ သာသီးတင္းသံုးေန
ထိုင္ျခင္းမွ လြတ္ေျမာက္ေသာလ(သတင္း=ေနထိုင္ျခင္း+ကၽြတ္=လြတ္ေျမာက္ေသာလ)ဟုဆိုသည္။

    သီတင္းကၽြတ္လပြဲေတာ္သည္မီးထြန္းအပြဲေတာ္ျဖစ္သည္။ေရွးအခါကမူ"ၾကာငါးမည္ႀကဳိင္သင္းလို႔လွ်ံ၀င္း
တဲ့ ေျပာင္ထိန္၊ေရႊနန္းေတာင္ေတာ္ဦးမွာလကြန္႔ျမဴးျမင္းမိုရ္မီးညီးတဲ့ခါခ်ိန္၊ ရွိခို္းကယ္ႏွိမ္ သံုးႀကိမ္ရုိေျပာင္း၊
သကၠစၥဂါရ၀ါႏွင့္ စဥ္အလာပူေဇာ္ပြဲကို ခဲၾကေပေတာင္း"ဟုသူေတာ္ဦးမင္းဆိုသည့္ အတိုင္းနန္းေတာ္ထဲမွာ
"မီးျမင္းမုိရ္"က်င္းပၾကသည္။ ေက်းလက္တို႔တြင္"တာ၀တိ ံသာပြဲ"ဟုေခၚေ၀ၚၾကသည္။အမွန္စင္စစ္သီတင္း
ကၽြတ္လျပည့္ေန႔သည္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ၀ါမွထေသာေန႔ ပ၀ါရဏျပဳၾကေသာေန႔၊ ဘုရားရွင္သည္ တာ၀တိ ံ
သာ၌ အဘိဓမၼာတရား ေဟာၾကားေတာ္မူသည္မွာေအာင္ျမင္စြာၿပီးဆံုးေသာေန႔(အဘိဓမၼာအခါေတာ္ေန႔)
နတ္ျဗဟၼာအေပါင္း ၿခံရံလ်က္ တာသတိ ံသာမွဆင္းသက္ေတာ္မူေသာေန႔၊ ျဗဟၼာနတ္လူ သံုးဘံုလူတို႔ျမတ္
ဘုရားအားအတူတကြၾကည္ျဖဴေကာ္ေရာ္ပူေဇာ္ၾကေသာေန႔၊ေလာက၀ိ၀ရဏတန္ခိုးေတာ္ေၾကာင့္စၾက၀ဠာ
တစ္၀န္းလံုး တိုးလွ်ဳိးေပါက္ျမင္ၾကရေသာ ေန႔စေသာဂုဏ္ထူး ၀ိေသသအထူးထူးႏွင့္ျပည့္စံုေသာေန႔ထူးေန႔
ျမတ္ျဖစ္ေပသည္။

      ဗုဒၶေဒသနာအရ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ကို အဘိဓမၼာအခါေတာ္ေန႔အျဖစ္ ပညာရွင္တို႔ သတ္မွတ္ခဲ့
ၾကသည္။ အေၾကာင္းက နတ္ျပည္၌နတ္ပရိတ္မ်ား အဘိဓမၼာေဒသနာအက်ယ္ေဟာၾကားၿပီး ဆံုးေသာေန႔
သည္သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ျဖစ္သည္။ စႏၵကူးေတာ၌အရွင္သာရိပုတၱရာအားအဘိဓမၼာေဒသနာအက်ဥ္း
ေဟာၾကားၿပီးဆံုးေသာေန႔သည္လည္းသီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ျဖစ္သည္။ အရွင္သာရိပုတၱရာက တပည့္ငါး
ရာတို႔အား အဘိဓမၼာ ေဒသနာကို မက်ဥ္းမက်ယ္ အလယ္အလတ္ ေဟာၾကားၿပီးဆံုးေသာ ေန႔သည္လည္း
သီးတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ျဖစ္သည္။

     ဘုရားရွင္သည္မဟာသကၠရာဇ္(၁၀၉)ခုႏွစ္၊၀ါဆိုလျပည့္ညေနခ်မ္း၌သာ၀တိၳျပည္အနီးေကာသလမင္း
၏ဥယ်ာဥ္မွဴးက႑သည္ ဘုရားရွင္ မိန္႔ၾကားခ်က္အတိုင္း စိုက္ပ်ဳိးအပ္ေသာ က႑မၺသရက္ျဖဴပင္အနီးတြင္
တိတိၳိ တို႔ကိုႏွိမ္နင္းေတာ္မူရန္ ေရမီးအစံုစံု တန္ခိုးျပာဋိဟာ ျပပြဲႀကီးကို အဆန္းတၾကယ္ ဖန္ဆင္းျပေတာ္မူ
သည္။ထိုပြဲအၿပီးတြင္ မယ္ေတာ္ေဟာင္းနတ္သားအား အဘိဓမၼာေဒသနာျဖင့္ ေက်းဇူးဆပ္ရန္ ေျခလွမ္းႏွစ္
လွမ္းျဖင့္သာတာသတိ ံသာနတ္ျပည္သို႔ ႂကြသြားေတာ္မူသည္။ ပရိသတ္ကဘုရားရွင္ကိုမျမင္ေတြ႕ေတာ့၍
အရွင္အႏုရုဒၶါမေထရ္အားေမးျမန္းရာမေထရ္ျမတ္ရွင္းျပမွအေၾကာင္းစံုသိၾကရသည္။ပရိသတ္ႀကီးကဘုရား
ရွင္ကိုမဖူးရဘဲ မျပန္ဟုတိုင္ပင္ၾကကာ ထုိေနရာမွာပဲယာယီတဲနန္းထိုးကာေနၾကေလသည္။ သီတင္းကၽြတ္
ခါနီးမွ အရွင္မဟာေမာဂၢလန္ထံမွတစ္ဆင့္ ဘုရားရွင္ သကၤႆၿမဳိ႕သို႔ႂကြဆင္းေတာ္မူမည့္ အေၾကာင္းသိရ
သျဖင့္ သကၤႆၿမဳိ႕ကေနသြားေရာက္ႀကဳိဆိုၾကသည္။

     ဘုရားရွင္သည္ တာ၀တိ ံသာျပည္မ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ဖ်ာ၌မယ္ေတာ္ေဟာင္း သႏၲဳသိတအမွဴးရွိ
ေသာ နတ္ျဗဟၼာတို႕အား၀ါတြင္းသံုးလေန႔ညမစဲ အဘိဓမၼာတရားကိုေဟာၾကားေတာ္မူရာသီတင္းကၽြတ္လ
ျပည့္ေန႔၌ ၿပီးဆံုးေလသည္။ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔၌ သိၾကားမင္းအား လူ႔ျပည္ျပန္ေတာ့မည့္ အေၾကာင္း
ႏႈတ္ဆက္စကားမိန္႔ၾကားရာသိၾကားမင္းကေရႊေစာင္တန္း၊ေငြေစာင္းတန္း၊ပတၱျမားေစာင္းတန္း၊ေစာင္းတန္း
သံုးသြယ္တို႔ကို ဖန္တီးေပးသည္။ လက်ာ္ဘက္ေရႊေစာင္းတန္းကနတ္မ်ားအဖို႔ရည္ရြယ္သည္။ လက္၀ဲဘက္
ေငြေစာင္းတန္းက ျဗဟၼာမ်ားအတြက္ ရည္ရြယ္သည္။ ပတၱျမားေစာင္းတန္းက ဘုရားရွင္အတြက္ ရည္ရြယ္
သည္။ေစာင္းတန္းတို႔၏ မုခ္ဦးကျမင္းမိုရ္ေတာင္ထိပ္မွာရွိ၍ အေျခကသကၤႆၿမဳိ႕တံခါး၀မွာရွိသည္။

     ဘုရားရွင္သည္လူ႔ျပည္ဆင္းခါနီး ျမင္းမုိရ္ေတာင္ထိပ္တြင္ရပ္လ်က္ေရအစံုမီးအစံုတန္ခိုးျပာဋိဟာတို႔ကို
ျပေတာ္မူ၍ ထက္ေကာင္းကင္သို႔ၾကည့္ေတာ္မူေသာအခါ အကနိ႒ျဗဟၼာျပည္တိုင္ေအာင္အဆီးအတားမရွိ
ဟင္းလင္းျဖစ္သြားေတာ့၏။ေအာက္ကိုၾကည့္ေသာအခါအ၀ီစိငရဲတုိင္ေအာင္အပိတ္အပင္အတားအဆီးမရွိ
ဟင္းလင္းျပင္ ျဖစ္သြားေတာ့၏။     ယင္းအဘိဓမၼာသည္ ဓမၼသဂၤဏီ၊ ၀ိဘင္း၊ ဓာတုကထာ၊ ပုဂၢလပညတ္၊
ကထာ၀တၳဳ၊ ယမိုက္၊ ပ႒ာန္းဟူ၍ ခုနစ္က်မ္းရွိသည့္ ကုသိုလ္၊ အကုသိုလ္စေသာတရားတို႔ကို အက်ဥ္းခ်ဳပ္
အားျဖင့္ ေဟာၾကားေတာ္မူေသာ က်မ္းကို "ဓမၼသဂၤဏီက်မ္း"ဟုေခၚသည္။ ခႏၶာစေသာတရားတို႕ကိုသုတၱ
တန္နည္း၊ အဘိဓမၼာနည္းတို႔ျဖင့္ အေမးအေျဖျပဳလုပ္ကာအက်ယ္ေ၀ဖန္ေဟာၾကားေသာက်မ္းကို "၀ိဘင္း
က်မ္း"ဟုေခၚသည္။

     ဓာတ္အမ်ဳိးမ်ဳိး ေဟာၾကားေသာက်မ္းကို "ဓာတုကထာ" ဟုေခၚသည္။ ပုဂိၢဳလ္ အမ်ဳိးတို႔ကို ခြဲျခားသတ္
မွတ္အမည္တပ္၍ေဟာၾကားေသာက်မ္းကို "ပုဂၢလပညတ္" ဟုေခၚသည္။ အယူ၀ါဒႏွင့္ဆိုင္ေသာစကားတုိ႔
၏တည္ရာျဖစ္၍ အဘိဓမၼာ အႏွစ္သာရတို႔ႏွင့္ျပည့္စံုေသာက်မ္းကို "ကထာ၀တၳဳ"ဟုေခၚသည္။ အႏုလံုႏွင့္
ပဋိလံု၊ ပုစာၦႏွင့္၀ိသဇၨာနာ၊ သႏိၷ႒ာန္ႏွင့္သံသယအစံုစုံျပဳ၍ေဟာၾကားေတာ္မူေသာက်မး္ကို "ယမိုက္က်မ္း"
ဟုေခၚသည္။ အေၾကာင္းအမ်ဳိးမ်ဳိးကို ေဟာေတာ္မူေသာက်မ္း၊ ကုသိုလ္စေသာတရားတို႔ကို ႏွစ္ဆယ္ေလး
ပစၥည္းျဖင့္ ေ၀ဖန္ေသာ က်မ္း၊ သဗၺညဳတဥာဏ္ေတာ္၏ က်က္စားရာျဖစ္ေသာ က်မ္းကို "ပ႒ာန္းက်မ္း"ဟု
ေခၚသည္။

     အဘိဓမၼာတရားသည္ အမိေက်းဇူးဆပ္တရားျဖစ္ျခင္း၊ နတ္ျပည္၌ေဟာၾကားျခင္း၊သံုးလၾကာမွ်ေဟာရ
ျခင္း၊ ပကတိဘုရားႏွင့္ နိမိၼတဘုရားတို႔ တစ္လွည့္စီေဟာၾကားျခင္းဟု ထူးျခားခ်က္ေလးမ်ဳိးႏွင့္ျပည့္စံုေသာ
တရားျဖစ္သည္။ ပါ႒ိ၏ နက္နဲျခင္း၊ သေဘာအဓိပၸာယ္၏ နက္နဲျခင္း၊ ေဟာၾကားပံုအစီအစဥ္၏ နက္နဲျခင္း
ဥာဏၤေတာ္၏ နက္နဲျခင္းစေသာ ဂမီၻရေလးမ်ဳိးႏွင့္ျပည့္စံုေသာတရားျဖစ္သည္။

     အဘိဓမၼာတရားေတာ္ကို သင္ယူျခင္း၊ ၾကားနာျခင္း၊ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ျခင္းေၾကာင့္ လင္းႏို႔သားရဟန္းငါး
ရာကဲ့သို႔ နမရူပပရိေစ ၦဒ ဥာဏ္ရင့္သန္ျခင္း၊ မဂ္ဖိုလ္နိဗၺာန္ရရန္ အေၾကာင္း အေထာက္အပံ့ ေကာင္းျဖစ္
ျခင္း၊ ေဘးဥပါဒ္အႏၲရယ္ကင္းေ၀းျခင္း၊ က်က္သေရမဂၤလာ အျဖာျဖာႏွင့္ျပည့္စံုျခင္းဟူေသာ အက်ဳိးထူးတ
ရားမ်ားရရွိႏိုင္သည္။

Reference: Weekly Eleven News Journal (No.2 Vol.3)

သီတင္းကြ်တ္လသည္ ျမန္မာတို ့၏ ၁၂ လရာသီတြင္ သတၱမ ေျမာက္လၿဖစ္ၿပီး ၀ါတြင္းကာလ၏ ေနာက္ဆံုးလၿဖစ္ပါသည္။  ရာသီခြင္မွာ တူရာသီ ၿဖစ္ၿပီး အႆ၀တီ ၾကယ္ႏွင့္ လမင္းတို ့စန္းယွဥ္ကာ မြန္းတည့္ၾကသည္။ ဤရာသီ၏ ပန္းမွာ ၾကာၿဖဴပန္း (Nymphaea  Lotus) ၿဖစ္ပါသည္။ ယင္းတို႔ကိုပင္ မနဳႆေဗဒ (Athropology) သေဘာအရ လူ႔ယဥ္ေက်းမွဳသမိုင္း ေၾကာင္းတစ္ခုအျဖစ္ ျမင္နိဳင္ၾကပါသည္။

သီတင္းကြ်တ္လကို ေရွးၿမန္မာေက်ာက္စာမ်ား၌ `သႏ ၱဴလ´ ဟုေရးထိုးၾကသည္။  ခ်ိန္ခြင္ပံု ၾကယ္တာရာ နကၡတ္တို ့ စုေ၀းေသာ မိုးကာလဟုလည္းေကာင္း၊ ေတာင္သူလယ္သမားတို႕ စိုက္ပ်ိဳးထားေသာစပါးပင္မ်ား သန္စြမ္းစြာေထာင္မတ္ေသာလဟုလည္းေကာင္း  ပညာရိွမ်ား ဖြင့္ဆိုၾကပါသည္။

ျမန္မာတို႔သည္ စိတ္ရင္းရိုးသားတည္ၾကည္ၾကသူမ်ား ၿဖစ္သည္ႏွင့္အညီ စစ္မွန္ေသာ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို လြန္ခဲ့ေသာႏွစ္ေပါင္းမ်ားစြာကပင္ သိကၡာကာမ၊ ဂႏၳကာရက၊ ပရိယတၱိ၀ိသာရဒ၊ လဇၨီေပသလ စသည့္တစ္ျဖာ ဂုဏ္ေ၀ျဖာသည့္ သာသနာျပဳ ရဟန္းေတာ္မ်ားႏွင့္ တိုင္းခ်စ္ ျပည္ခ်စ္ မင္းတရားစစ္တို႔ေၾကာင့္ သက္၀င္ယံုၾကည္ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ခြင့္ ရၾကၿပန္ေသာ အခါ ဗုဒၶၿမတ္စြာ၏ အဆံုးအမတရားေတာ္မ်ားႏွင့္လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာ ေအးခ်မ္းေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ ေကာင္းေသာ လူေနမႈဘ၀မ်ားၿဖင့္ ေလာကဓံတရားမ်ားကို ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေသာ၊ ေရာင့္ရဲ တင္းတိမ္တတ္ေသာ စိတ္ႏွလံုးကို ေခတ္အဆက္ဆက္ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့ၾကသူမ်ားၿဖစ္ၾကသည္။

ဤစိတ္ဓာတ္မ်ား အရင္းခံၿဖင့္ ၁၂ လရာသီရိွသည့္ အနက္ လၿပည့္လကြယ္ ေန႔တိုင္းတြင္ ရတနာ သံုးပါးအား ရည္စူး၍ အလွဴအတန္းမ်ား၊ ေကာင္းမႈကုသိုလ္မ်ား ၿပဳလုပ္ေလ့ရိွၾကသည္။ သီတင္းကြ်တ္ မီးထြန္းပြဲေတာ္သည္ ၿမန္မာတို႔၏ ၁၂ ရာသီ ပြဲေတာ္မ်ားတြင္ ထင္ရွားေသာပြဲေတာ္ တစ္ခုၿဖစ္ၿပီး ပြဲေတာ္စတင္က်င္းပခဲ့သည္ အစဥ္အလာမွာ ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိခဲ့စဥ္ အခါကပင္ ၿဖစ္ပါသည္ဟု ေျပာဆိုနိဳင္ေကာင္းပါသည္။ အဘယ္ေၾကာင့္ဆုိေသာ္ ယခုက်င္းပသည့္ သီတင္းကၽြတ္လ မီးထြန္းပြဲေတာ္အစဥ္အလာမ်ားသည္ ယင္းမွတစ္ဆင့္ ကူးစပ္ဆင့္ပြားလာျခင္း ေၾကာင့္ ျဖစ္ပါသည္။

ယင္းေခတ္အခါႏွင့္ ယခုေခတ္အခါတို႕မတူေသာ္ျငားလည္း ရည္႐ြယ္ခ်က္မ်ား တူညီနိဳင္ ၾကမည္ပင္။
ဗုဒၶၿမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သတၱမေၿမာက္၀ါကို တာ၀တိ ံသာ နတ္ၿပည္၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး မယ္ေတာ္ၿဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ သႏၱဳႆီတ နတ္သားအား အမႈးၿပဳ၍ စၾက၀ဠာေနရာ အႏံွ ့မွ နတ္ၿဗဟၼာ အေပါင္းတို ့အား အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ၿမတ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။

သီတင္းကြ်တ္လၿပည့္ေန ့ ေရာက္ေသာအခါ ဘုရားရွင္သည္ နတ္ၿဗဟၼာ အေပါင္းၿခံရံကာ  ေရႊေစာင္းတန္း၊ ေငြေစာင္းတန္း၊ ပတၱၿမားေစာင္းတန္းမ်ားၿဖင့္ စီခ်ယ္အပ္ေသာ ရတနာေစာင္းတန္းၿဖင့္ လူ ့ၿပည္ၿဖစ္ေသာ သကၤႆနဂိုရ္ ၿပည္သို ့ၿပန္လည္ဆင္းသက္ၾကြၿမန္းေတာ္မူသည္ဟု ဗုဒၶဘာသာစာေပ အ႒ကထာမ်ားက ဆိုၾကပါသည္။

ထိုအခါ သမယတြင္ ၿပည္သူၿပည္သားအေပါင္းတို႔က မီးရွဴး မီးတိုင္မ်ား၊ မီးပန္းမ်ား၊ ဆီမီးမ်ား၊ ဆြမ္းပန္းေရခ်မ္းမ်ားၿဖင့္ ကပ္လွဴပူေဇာ္ၾကသည္။ တာ၀တိ ံသာနတ္ၿပည္ရိွ စူဠာမဏိ ေစတီေတာ္ ကိုလည္း ပူေဇာ္သည့္ အထိမ္းအမွတ္ၿဖင့္ မီးပံုးမ်ားၿပဳလုပ္၍ ေကာင္းကင္သို ့လႊတ္တင္ ပူေဇာ္ၾက သည္။ ထိုကဲ့သို ့ပူေဇာ္ၾကသည္ကို အေၾကာင္းၿပဳကာ ယေန ့ေခတ္အခါတိုင္ေအာင္ ၿမန္မာတစ္ႏိုင္ငံ လံုး၌ ႏွစ္စဥ္က်င္းပၿပဳလုပ္ၿမဲ ၿဖစ္သည္ဟု မွတ္သားရပါသည္။

ဗုဒၶ၏ အဆံုးအမ၌ တည္ၾကေသာ ၿမန္မာတို ့သည္အသက္ဂုဏ္၀ါၾကီးသူ၊ ၿမင့္ၿမတ္သူတို ့အေပၚတြင္ ငယ္သူ၊ နိမ့္က် သူတို ့က ရိုေသေလးစား၍ ပူေဇာ္ ကန္ေတာ့ေလ့ရိွၾကသည့္အတိုင္း ၀ါကြ်တ္ေသာ အခ်ိန္ ဤထူးၿမတ္ေသာ အခါသမယတြင္ တတ္ႏိုင္သမွ် ပူေဇာ္္ သကၠာရတို ့ၿဖင့္ သက္ၾကီး၀ါၾကီးမ်ား၊ မိဘဆရာမ်ားကို ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ၾကသည့္ ဓေလ့မ်ားကိုလည္း ေတြ႔ျမင္ၾကရပါသည္။

ထို႔အၿပင္ ဤအခ်ိန္ကာလသည္ ၿမန္မာတို ့၏ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ရိုေသေလးစားတတ္ေသာသေဘာ၊ မာန္မာနကုိ ႏိွမ့္ခ်တတ္ေသာသေဘာ၊ အၿပန္အလွန္ ေမတၱာေစတနာထားတတ္ေသာသေဘာ စသည့္ အမ်ိဳးေကာင္း သားသမီးတို႔၏ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ႔ေသာ စိတ္ေနစရိုက္ကိုေဖာ္က်ဴးၿပသေနေသာ အမ်ိဳးဂုဏ္ကို ၿမွင့္တင္ေပးေနသည့္ ရိုးရာအစဥ္အလာ အခ်ိန္အခါ ၿဖစ္သည္ႏွင့္အညီ အစ္ကို၊ အစ္မမ်ား ညီငယ္ညီမငယ္မ်ားအားလံုးတို႔သည္လည္း ေလာကသာရ ရခိုင္သူျမတ္ ေရးသည့္ ဆံုးမစာအတိုင္း `ေကာင္းေသာအၾကံ၊ မွန္ေသာအက်င့္၊ သင့္ေသာအယူ၊ ၿဖဴေသာႏွလံုး´ တို ့ၿဖင့္ သီတင္းကြ်တ္လ မီထြန္းပြဲေတာ္ကို ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ပါ၀င္ဆင္ႏြဲ ႏိုင္ၾကပါေစဟု  ဤစာ၏ နိဒါန္းအခ်ီ အေနျဖင့္ ဆုေတာင္းဆႏၵၿပဳလိုက္္ပါသည္။

ျမတ္စြာဘုရားရွင္ အေလာင္းေတာ္ကုိ မဟာသကၠရာဇ္ ၆၈ ခု၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔တြင္ မိခင္မာယာေဒ၀ီမွ ဖြားျမင္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဖြားျမင္ေတာ္မူၿပီးသည့္ေနာက္ (၁၆)ႏွစ္ အရြယ္မွာ ယေသာ္ဓရာႏွင့္ ထိမ္းျမား လက္ထပ္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ အသက္ (၂၉)ႏွစ္မွာ သားေတာ္ ရာဟုလာကို ဖြားျမင္ေသာ ညမွာပင္ ကာမဂုဏ္၏ အျပစ္တုိ႔ကုိေတြ႕ၿပီး ၿငီးေငြ႕ေတာ္မူသျဖင့္ နန္းစည္စိမ္ ႏွင့္တကြ အားလံုးကုိ စြန္႔လႊတ္ၿပီး ဥ႐ုေ၀လ ေတာကုိ ၀င္ခဲ့ပါသည္။

ဥ႐ုေ၀လမွာ ပင္ပန္းဆင္းရဲေသာ ဒုကၠရစရိယ အက်င့္ကုိ ၆ႏွစ္ ကာလပတ္လံုး က်င့္ခဲ့ပါသည္။ ဘုရားအေလာင္းေတာ္သည္ မဂ္ဉာဏ္ဖုိလ္ဉာဏ္ႏွင့္ သဗၺညဳတဉာဏ္ေတာ္ အတြက္ မည္သုိ႔မွ် အေထာက္အကူ မျပဳေသာ ထုိအက်င့္မ်ားကုိ စြန္႔လႊတ္ၿပီး မဇၥ်ိမပဋိပဒါ ဆုိတဲ့ မဂၢင္ရွစ္ပါး အက်င့္ကုိ ကိုယ္ေတာ္ တုိင္ က်င့္သံုးေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ထုိမဂၢင္ရွစ္ပါး အက်င့္ျဖင့္ ေဂါတမ ဘုရားရွင္သည္ မဟာသကၠရာဇ္ (၁၀၃)ခုႏွစ္၊ ကဆုန္လျပည့္ေန႔မွာ သမၼာသမၺဳဒၶ ဘုရားအျဖစ္ကုိ ေရာက္ရွိေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ဘုရားျဖစ္ၿပီးေနာက္-

(၁) ပလႅကၤသတၱာဟ။ ။ဘုရားျဖစ္ေသာ ေဗာဓိပင္ရင္းေနရာ (ပလႅင္)ထက္တြင္ ကဆုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန႔မွ (၇) ရက္ေန႔အထိ ၀ိမုတၱိသုခ (သံသရာမွ လြတ္ေျမာက္ျခင္းခ်မ္းသာ) ကုိ ခံစားလွ်က္ သီတင္းသံုးေတာ္မူခဲ့ပါသည္။

(၂) အနိမိသ သတၱာဟ။ ။ေဗာဓိပင္၏အနီး အေရွ႕ေျမာက္အရပ္ တည့္တည့္ (၁၄)လံအကြာ ေနရာမွာ ကဆုန္လျပည္႔ ေက်ာ္ (၈)ရက္ေန႔မွ (၁၄) ရက္ေန႔အထိ (၇)ရက္ ထပ္မံ သီတင္းသံုးေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ငါသည္ ပါရမီမ်ား ျဖည္႔ခဲ႔ေသာေၾကာင့္ ဤပလႅင္ထက္မွာ မာရ္(၅)ပါးကိုေအာင္ျမင္ျပီး ဘုရားျဖစ္ခဲ႔ျပီ ဟုဆင္ျခင္ကာ ေျဖာင္႔ေျဖာင္႔မတ္မတ္ ရပ္ေနေတာ္မူကာ အပရာဇိတပလႅင္ကို မမွိတ္ေသာ မ်က္စိျဖင္႔ (၇)ရက္လံုး ၾကည္႔ရႈ ၀မ္းေျမာက္ေနေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ (အ= မ။ နိမိသ= မ်က္စိမွိတ္သည္။ အနိမိသ= မ်က္စိမမွိတ္ပဲ)

(၃) စကၤမ သတၱာဟ။ ။ကဆုန္လကြယ္ေန႔မွ နယုန္လဆန္း (၆)ရက္ေန႔အထိ (၇)ရက္တြင္ ေဗာဓိပင္ပလႅင္နဲ႔ အနိမိသ သတၱာဟ အၾကား စႀကၤ ံေလွ်ာက္ေတာ္မူကာ (၇)ရက္ ထပ္မံသီတင္းသံုးေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ ယင္းေနရာမွာ နတ္တို႔က “ရွင္ေဂါတမသည္ ေဗာဓိပလႅင္၌ တပ္မက္ေနေသးသည္၊ ဘုရားစင္စစ္မျဖစ္ေသး”ဟု ယံုမွားသံသယျဖစ္ၾကသည္။ ထိုယံုမွားေပ်ာက္ေစရန္ ေရအစံု၊ မီးအစံု ယမကျပာဋိဟာ ျပေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ စႀကၤ ံ ၾကြရင္း တရားဆင္ျခင္၊ ဖလသမပတ္ ၀င္စားေသာေၾကာင္႔ စကၤမ သတၱာဟ ဟုေခၚပါသည္။

(၄) ရတနာဃရ သတၱာဟ။ ။ေဗာဓိပင္၏ အေနာက္ေျမာက္ (၁၀)လံ အကြာတြင္ နတ္မ်ားဖန္ဆင္းပူေဇာ္ေသာ ရတနာ ေရႊအိမ္ထက္၌ နယုန္လဆန္း (၇) ရက္ေန႔မွ (၁၃)ရက္အထိ အဘိဓမၼာတရားေတာ္ကို ဆင္ျခင္ေတာ္မူပါသည္။ အဘိဓမၼာ ေရွးဦး (၆)က်မ္းကို ဆင္ျခင္ရာတြင္ ေရာင္ျခည္ေတာ္ ကြန္႔ျမဴးျခင္း မရွိေသးပါ။ ေနာက္ဆံုး ပ႒ာန္းေဒသနာ ေတာ္ၾကီးကို ဆင္ျခင္သံုးသပ္ေတာ္မူေသာ အခါမွသာ ေရာင္ျခည္ေတာ္ (၆)သြယ္ ကြန္႔ျမဴး ထြက္ေပၚလာခဲ့ပါသည္။

(၅) အဇပါလသတၱာဟ။ ။ဒီေနရာကုိ ဆိတ္ေက်ာင္းသမားေတြ ေနတဲ့ ေညာင္ပင္လို႔ ဆုိပါတယ္။ ေဗာဓိပင္ရဲ. အေရွ.ဘက္ (၃၂)လံ အကြာမွာ နယုန္လဆန္း (၁၄)ရက္ေန႔မွ နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၅)ရက္အထိ (၇)ရက္ သီတင္းသံုးေတာ္ မူပါတယ္။ ဒီေနရာမွာပဲ မာရ္နတ္ရဲ. သမီး (၃) ေယာက္ ျဖစ္တဲ့ (တဏွာ၊ အရတီ၊ ရာဂါ) တုိ႔က ဘုရားရွင္ကို မိန္းမမာယာျဖင္႔ ျဖားေယာင္းဖို႔ ၾကိဳးစားခဲ႔ၾကပါတယ္။ သို႔ေပးမယ့္ ဘုရားရွင္က တုန္လႈပ္ျခင္း မရွိခဲ့ပါဘူး။

(၆) မုစလိႏၵ သတၱာဟ။ ။ေဗာဓိပင္၏ အေရွ.ေတာင္ဘက္ (၁၅)လံ အကြာ၊ မုစလိႏၵာအိုင္ အနီး က်ဥ္းပင္ေအာက္မွာ နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၆)ရက္ေန႔မွ နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၁၂)ရက္ေန႔ထိ (၇)ရက္ သီတင္းသံုးေတာ္ မူခဲ့ပါသည္။ ထိုေနရာကုိ သီတင္းသံုးစဥ္မွာ အခါမဲ႔ မိုးရြာခဲ႔ေသာေၾကာင့္ မုစလိႏၵာအိုင္ နဂါးမင္းသည္ တန္ခိုးနဲ႔ လိုတာကို ဖန္ဆင္းႏိုင္ေသာ္လည္း သူ၏ပကတိ ကိုယ္ေတာ္ႏွင့္သာ ပါးျပင္းမိုးျပီး ရာသီဥတုဒဏ္ကေန ကာကြယ္ပူေဇာ္ခဲ႔ပါသည္။

(၇) ရာဇာယတန သတၱာဟ။ ။ေဗာဓိပင္၏ ေတာင္ဘက္ (၄၀)လံ အကြာ လင္းလြန္းပင္ရင္းမွာ နယုန္လျပည္႔ေက်ာ္ (၁၃)ရက္မွ ၀ါဆိုလဆန္း (၄)ရက္ေန႔ အထိ (၇)ရက္ ပတ္လံုး ဖလသမာပတ္ ၀င္စားပါတယ္။(၇) ရက္ျပည့္တဲ့ေန႔ ဘုရားရွင္ အစာအာဟာရမွီ၀ဲရန္ လိုအပ္ေနခ်ိန္မွာ ရာမညတိုင္း၊ ဥကၠလာဇနပုဒ္၊ ေပါကၠရ၀တၱီဇနပုဒ္မွ ကုန္သည္ညီေနာင္ တဖုႆ၊ ဘလႅိက တုိ႔က ဘုရားရွင္ကုိ မုန္႔က်စ္ဆုပ္ ဆပ္ကပ္ခဲ့ပါသည္။

ယင္းကုန္သည္ညီေနာင္ကို သံဃာမရွိေသးသည့္ကာလျဖစ္သည့္ အတြက္ ေဒြ၀ါစိက သရဏဂံု (၂)ပါးကုိသာခ်ီးေျမွာက္ခဲ့ပါသည္။ ဆံေတာ္ (၈)ဆူ စြန္႕ေတာ္မူပါတယ္။ ယင္းဆံေတာ္တို႔ကို သူတို႕၏အရပ္ျပန္ေရာက္ေသာအခါ ေစတီထဲမွာ ဌာပနာျပဳခဲ့ေၾကာင္း မွတ္သားရပါသည္။

ဗုဒၶစာေပမ်ားအရ ျမတ္စြာဘုရားသည္ ပထမ၀ါကို မိဂဒါ၀ုန္မွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး ဒုတိယ၀ါ၊ တတိယ၀ါ၊ စတုတၳ၀ါတို႔ကို ရာဇၿဂိဳဟ္ျပည္ ေ၀ဠဳ၀န္ေက်ာင္း၊ ပဥၥမ၀ါကို ေ၀သာလီျပည္၊ ဆ႒မ၀ါကို မကုဠေတာင္ စေသာ ေနရာဌာနမ်ားမွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ သတၱမ၀ါကို တာ၀တႎသာနတ္ျပည္မွာ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ သႏၲဳႆိတ နတ္သားကို အမွဴးထားကာ တာ၀တႎတာ နတ္ျပည္ရွိ ပင္လယ္ကသစ္ပင္ရင္း ပ႑ဳကမၺလာ ျမေက်ာက္ျဖာထက္တြင္ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ကို ၀ါတြင္းသံုးလပတ္လံုး အသံမစဲ ေဟာေတာ္မူခဲ့ပါသည္။ မယ္ေတာ္မိနတ္၊ ေက်းဇူးဆပ္၊ ေဟာလတ္ဘိဓမၼာ ဟုလည္း ေရွးလူႀကီးသူမမ်ား ေျပာဆုိေရးသားခဲ့ၾကပါသည္။

၀ါဆုိလျပည့္ေက်ာ္ (၁) ရက္ေန႔မွ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ အထိ ရက္ေပါင္း (၉၀)၊ ၀ါတြင္း (၃) လ - မွာ၁။ ဓမၼသဂၤဏီက်မ္း ကို (၁၂) ရက္
၂။ ၀ိဘင္းက်မ္းကို (၁၂) ရက္
၃။ ဓာတုကထာက်မ္းကို (၆) ရက္
၄။ ပုဂၢလပညတ္က်မ္းကို (၇) ရက္
၅။ ကထာ၀တၳဳက်မ္းကို (၈) ရက္
၆။ ယမိုက္က်မ္းကို (၂၀) ရက္
၇။ ပ႒ာန္းက်မ္းကို (၂၅) ရက္ ေဟာေတာ္မူခဲ႔ပါတယ္။

အဘိဓမၼာတရား ေဒသနာေတာ္ကုိ နည္း (၃) နည္း ျဖင့္ ေဟာၾကားခဲ့ပါသည္။
(၁) အတိ၀ိတၳာရ ေဒသနာ (အက်ယ္နည္း)
ဗုဒၶျမတ္စြာသည္ မယ္ေတာ္ကို ေက်းဇူးဆပ္လိုျခင္း၊ မိဘေက်းဇူးကို သတၱ၀ါတို႔နားလည္ေစလိုျခင္း၊ အဘိဓမၼာတရားကို အစအဆံုး တထိုင္တည္း ေဟာၾကားလိုျခင္း၊ အစ အဆံုး တထိုင္တည္းေဟာမွ နာၾကားရေသာ တရားနာသူတို႔ အက်ဳိးထူး ရႏိုင္ျခင္း၊ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္၏ က်ယ္၀န္းနက္နဲမႈကို သိေစလိုျခင္း၊ လူတို႔သက္တမ္းႏွင့္ သံုးလေလာက္ေဟာမွ ကုန္ႏိုင္မည့္ တရားျဖစ္သည့္အတြက္ လူတို႔႔ ဣရိယာပုထ္ျဖင့္ ေဟာသူေရာ နာသူပါ မေနႏိုင္ျခင္း တို႔ေၾကာင့္ အဘိဓမၼာ အက်ယ္နည္းကို တာ၀တိ ံ သာနတ္ျပည္၌ ေဟာရျခင္းျဖစ္ပါသည္။
(၂) အတိသေခၤပေဒသနာ (အက်ဥ္းနည္း)
ျမတ္စြာဘုရားသည္ လူသားျဖစ္ေတာ္မူသည့္အတြက္ ဆြမ္းခံျခင္း ဆြမ္းစားျခင္း ေရခ်ဳိးသန္႔စင္ျခင္း စသည္ ျပဳလုပ္ရန္ နိမၼိတ႐ုပ္ပြားေတာ္ကို အဓိ႒ာန္ျဖင့္ ဖန္ဆင္းၿပီး လူ႔ျပည္သို႔ ၾကြေတာ္မူရာတြင္ ဟိမ၀ႏၱာစႏၵကူးေတာ၌ ေန႔သန္႔စင္ (အနားယူ) ေတာ္မူပါတယ္္။ ထို စႏၵကူးေတာတြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာ မေထရ္သည္ ျမတ္စြာဘုရားအား ၀တ္ႀကီး၀တ္ငယ္ ျပဳစုခစားခိုက္ ျမတ္စြာဘုရားက ရွင္သာရိပုတၱရာအား အဘိဓမၼာ တရားကုိ အက်ဥ္းခ်ဳပ္နည္းျဖင့္ ေဟာေတာ္မူပါသည္။
(၃) နာတိ ၀ိတၳာရ နာတိသေခၤပ ေဒသနာ (မက်ဥ္းမက်ယ္နည္း)
အရွင္သာရိပုတၱရာက ျမတ္စြာဘုရား ေဟာခဲ့သည့္ အက်ဥ္းနည္းကို တပည့္ ရဟန္းငါးရာတို႔အား မက်ဥ္းမက်ယ္နည္းျဖင့္ ျပန္လည္ ေဟာေတာ္မူပါသည္။ ေနာက္တေန႔တြင္ အရွင္သာရိပုတၱရာက တပည့္ရဟန္း ငါးရာကုိ ေဟာၾကားေသာ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္အား ျမတ္စြာဘုရားထံေမွာက္၌ ျပန္လည္တင္ျပ အစစ္ေဆးခံရာ ျမတ္စြာဘုရားက နားေထာင္၍ လက္ခံအတည္ျပဳ ေတာ္မူခဲ့ပါသည္။

ဤသို႔ျဖင့္ အဘိဓမၼာ ေဒသနာေတာ္ႀကီးသည္ ခုနစ္၀ါေျမာက္ျဖစ္ေသာ မဟာသကၠရာဇ္ ၁၀၉ ခု ၀ါဆိုလျပည့္ေက်ာ္ (၁)ရက္ မွ သီတင္းကြၽတ္လျပည့္ေန႔အထိ (၃)လအတြင္း နည္း(၃)နည္းျဖင့္ လူ႔ျပည္၊ နတ္ျပည္ တျပိဳင္တည္း ေပၚထြန္းခဲ့ပါသည္။

ဗုဒၶျမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ အဘိဓမၼာေဒသနာေတာ္ကုိ ေဟာၾကားၿပီး တာ၀တႎသာနတ္ျပည္မွ သကၤႆနဂိုရ္ျပည္သို႔ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔တြင္ ဆင္းသက္ေတာ္မူခဲ့သျဖင့္ ထူးျမတ္ေသာေန႔ အျဖစ္သတ္မွတ္ၾကပါသည္။ ဘုရားရွင္ ဆင္းသက္ၾကြျမန္းလာသည္ကို ရည္စူးၿပီး ဘုရားရွင္အား ပူေဇာ္ေသာအားျဖင့္ ဆီမီးထြန္းကာ မီးထြန္းပြဲက်င္းပေသာ အစဥ္အလာသည္ ေရွးဘိုးေဘးဘီဘင္မ်ား လက္ထက္ကပင္ ရွိခဲ့ပါသည္။

ထို႔အျပင္ဘုရားရွင္သည္ မယ္ေတာ္ျဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ နတ္သားကို တာ၀တႎသာနတ္္ျပည္၌ အဘိဓမၼာခုႏွစ္က်မ္းကို ေဟာၾကားေတာ္မူၿပီးေနာက္ သီတင္းကၽြတ္ လျပည့္ေန႔တြင္ လူျပည္သို႔ သက္ဆင္းေတာ္မူသည္ကုိ အေၾကာင္းျပဳလွ်က္ ဤေန႔ကို “အဘိဓမၼာအခါေတာ္ေန႔” ဟု သမုတ္ကာ အဘိဓမၼာ ရြတ္ဖတ္ပူေဇာ္ပြဲမ်ားလည္း က်င္းပၾကပါသည္။

တစ္နည္းဆုိလွ်င္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔ကုိ “ဘုရားဆုပန္ေန႔” ဟူ၍လည္း ေခၚဆုိႏိုင္ပါတယ္။ ဘုရားရွင္ တာ၀တႎသာမွ ဆင္းသက္ေတာ္မူေသာအခါ လက်ာၤဘက္ေရႊေစာင္းတန္းက နတ္ေဒ၀တာမ်ား၊ လက္၀ဲဘက္ ေငြေစာင္းတန္းက ျဗဟၼာမ်ားျခံရံလိုက္ပါကာ ကိုယ္ေတာ္တုိင္ အလယ္က ပတၱျမားေစာင္း တန္းျဖင့္ ဆင္းသက္ေတာ္မူပါသည္။ ထုိသို႔ နတ္ျဗဟၼာမ်ားျခံရံလိုက္ပါ၍ ဆင္းသက္ေတာ္မူလာသည့္ ဘုရားရွင္၏ တုႏႈိင္းဖြယ္မရွိ တင့္တယ္ျပည့္စံုေသာ အသေရ ေတာ္ကို ဖူးျမင္ၾကရေသာအခါ (၃၆)ယူဇနာ အတြင္းရွိေသာ ပရိသတ္အားလံုး ဘုရားကိုအားက်၊ ဘုရားျဖစ္ခ်င္ စိတ္ေတြ ေပၚလာကာ ဘုရားဆုကို ေတာင္းၾကပါသည္။ ထုိ႔အတြက္ေၾကာင့္ “ဘုရားဆုပန္ေန႔” ဟုေခၚဆုိထုိက္ပါသည္။

သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔တြင္ ၀ါတြင္းသံုးလကုန္ဆံုး ကၽြတ္လြတ္ေသာေန႔ျဖစ္သျဖင့္ ၀ါဆုိေတာ္မူၾကကုန္ေသာ သံဃာေတာ္ အရွင္ျမတ္တုိ႔ လြတ္လြတ္ကၽြတ္ကၽြတ္သြားလာ သီတင္းသံုးႏိုင္သည့္ အခြင့္အေရးကို ရရွိၾကပါသည္။ ထုိေန႔ အထိ၀ါဆိုၾက သည့္ သံဃာမ်ားသည္ အလြန္အက်ိဳးထူးေသာ ကထိန္အလွဴကို ခံယူထုိက္ေသာ အခြင့္အေရး လည္းရရွိၾကပါသည္။

အခ်ဳပ္အားျဖင့္ဆုိရေသာ္ သီတင္းကၽြတ္လျပည့္ေန႔သည္ ရဟန္းေတာ္မ်ား ၀ါကၽြတ္ေသာေန႔၊ အျပစ္ရွိက ေျပာၾကားပါရန္ အခ်င္းခ်င္း ဖိတ္ပန္အမႈျပဳၾကေသာ ပ၀ါရဏာေန႔၊ ဘုရားရွင္ တာ၀တႎသာနတ္ျပည္၌ အဘိဓမၼာတရားေတာ္ကို ေဟာၾကားၿပီးေျမာက္ ေအာင္ျမင္ေတာ္မူေသာ အဘိဓမၼာအခါေတာ္ေန႔၊ နတ္ျဗဟၼာအေပါင္းျခံရံလ်က္ တာ၀တႎသာမွ သကၤႆနဂိုလ္ျပည္သို႔ ဆင္းသက္ေတာ္မူေသာေန႔၊ ထုိသို႔ဘုရားရွင္ ဆင္းသက္ ေတာ္မူသည္ကုိ ရည္စူးပူေဇာ္ေသာအားျဖင့္ ဆီးမီးစသည့္ ထြန္းညွိပူေဇာ္ေသာေန႔၊ ျဗဟၼာနတ္ လူ သံုးဘံုသူတုိ႔ ဘုရားရွင္အား အတူတကြ ၾကည္ျဖဴပူေဇာ္ေသာေန႔၊ နတ္လူအမ်ား ဘုရားဆု ပန္ေသာေန႔ စေသာ ဂုဏ္ထူး၀ိေသသအဖံုဖံုႏွင့္ ျပည့္စံုေသာ ေန႔ထူးေန႔ ျမတ္ပင္ ျဖစ္ပါသည္။

ဤကဲ့သို႔ေန႔ထူး၊ ေန႔ျမတ္မွာ ဓမၼမိတ္ေဆြ သူေတာ္ေကာင္းမ်ားအားလံုး သတိပ႒ာန္တရားေတာ္မ်ားကုိ နာယူက်င့္ၾကံ အားထုတ္ႏုိင္ၾကသျဖင့္ ဒုကၡခပ္သိမ္းကင္းၿငိမ္းရာ အၿမိဳက္နိဗၺာန္ကုိ ရႏုိင္ၾကပါေစဟု ဆုေတာင္းၿပီး ဤေဆာင္းပါးကို နိဂံုးခ်ဳပ္လိုက္ရပါသည္။

အသွ်င္ဉာဏုတၱရ (သီရိလကၤာ)

…ဆီမီးရယ္ထိန္   ၊ အိုင္မင္းေရၾကည္က .. ၊
…ၾကာငါးမည္ ငံုအာစြင့္တယ္..  ၊  ဖူးပြင့္ခ်ိန္ခါ ..   ။
…အႆ၀ဏီ ယွဥ္ကာခ်ဥ္းပါလို ့..  ၊ လင္းလာတဲ့ ေငြတာရိန္ရယ္.. ၊
…ၿပာမွိန္လ်က္ ၿမဴေခ်ဆိုင္း .. ။
…ဂါရေ၀  ၊ သဒၵါေၿခြ ကန္ေတာ့ပဲြကိုလ .. ၊
…မစဲေပါင္ ကုသိုလ္ႏိႈးၾကတယ္ .. ၊ မ်ိဳးၿမန္မာတိုင္း ………… ။

သီတင္းကြ်တ္လသည္ ၿမန္မာတို ့၏ ၁၂ လရာသီတြင္ သတၱမေၿမာက္လၿဖစ္ၿပီး ၀ါတြင္းကာလ၏ ေနာက္ဆံုးလၿဖစ္ပါသည္ ။  ရာသီခြင္မွာ တူရာသီ ၿဖစ္ၿပီး အႆ၀တီ ၾကယ္ႏွင့္ လမင္းတို ့စန္းယွဥ္ကာ မြန္းတည့္ၾကသည္ ။ ရာသီပန္းမွာ ၾကာၿဖဴပန္း ( Nymphaea  Lotus ) ၿဖစ္ပါသည္ ။

သီတင္းကြ်တ္လကို ေရွးၿမန္မာေက်ာက္စာမ်ား၌ `သႏ ၱဴလ´ ဟုေရးထိုးၾကသည္ ။  ခ်ိန္ခြင္ပံု ၾကယ္တာရာ နကၡတ္တို ့ စုေ၀းေသာ မိုးကာလဟု လည္းေကာင္း ၊ ေတာင္သူလယ္သမားတို ့စိုက္ပ်ိဳးထားေသာစပါးပင္မ်ား သန္စြမ္းစြာေထာင္မတ္ေသာလ ဟု လည္းေကာင္း  ပညာရိွမ်ား ဖြင့္ဆိုၾကပါသည္ ။ၿမန္မာတို ့သည္ စိတ္ရင္းရိုးသားတည္ၾကည္ၾကသူမ်ား ၿဖစ္သည္ႏွင့္အညီ စစ္မွန္ေသာ ေထရ၀ါဒ ဗုဒၶသာသနာေတာ္ကို ပုဂံေခတ္ အေနာ္ရထာမင္းတရား ႏွင့္ ရွင္အရဟံ တို ့၏ ေက်းဇူးတရားေၾကာင့္ ဆည္းကပ္ကိုးကြယ္ခြင့္ ရၾကၿပန္ေသာအခါ ဗုဒၶၿမတ္စြာ ၏ အဆံုးအမ တရားေတာ္မ်ားႏွင့္လိုက္ေလ်ာညီေထြစြာ ေအးခ်မ္းေပ်ာ္ရႊင္ဖြယ္ေကာင္းေသာ လူေနမႈ ဘ၀မ်ားၿဖင့္ ေလာကဓံတရားမ်ားကို ရင္ဆိုင္ေက်ာ္လႊားႏိုင္ေသာ ၊ ေရာင့္ရဲတင္းတိမ္တတ္ေသာ စိတ္ႏွလံုးကို ေခတ္အဆက္ဆက္ ပိုင္ဆိုင္ခဲ့ၾကသူမ်ားၿဖစ္သည္ ။

ဤစိတ္ဓာတ္မ်ား အရင္းခံၿဖင့္ ၁၂ လရာသီရိွသည့္ အနက္ လၿပည့္လကြယ္ ေန ့တိုင္းတြင္ ရတနာ သံုးပါးအား ရည္စူး၍ အလွဴအတန္းမ်ား ၊ ေကာင္းမႈ ကုသိုလ္မ်ား ၿပဳလုပ္ေလ့ရိွၾကသည္ ။ သီတင္းကြ်တ္ မီးထြန္းပြဲေတာ္သည္ ၿမန္မာတို ့၏ ၁၂ ရာသီ ပြဲေတာ္မ်ားတြင္ ထင္ရွားေသာပြဲေတာ္ တစ္ခုၿဖစ္ၿပီး ပြဲေတာ္စတင္က်င္းပခဲ့သည္ အစဥ္အလာမွာ ဘုရားရွင္ သက္ေတာ္ထင္ရွား ရွိခဲ့စဥ္ အခါကပင္ ၿဖစ္ပါသည္။

ဗုဒၶၿမတ္စြာဘုရားရွင္သည္ သတၱမေၿမာက္၀ါကို တာ၀တိ ံသာ နတ္ၿပည္၌ ၀ါကပ္ေတာ္မူၿပီး မယ္ေတာ္ၿဖစ္ခဲ့ဖူးေသာ သႏၱဳႆီတ နတ္သားအား အမႈးၿပဳ၍ စၾက၀ဠာေနရာ အႏံွ ့မွ နတ္ၿဗဟၼာ အေပါင္းတို ့အား အဘိဓမၼာ တရားေတာ္ၿမတ္ကို ေဟာၾကားေတာ္မူသည္။ သီတင္းကြ်တ္လၿပည့္ေန ့ ေရာက္ေသာအခါ ဘုရားရွင္သည္ နတ္ၿဗဟၼာ အေပါင္းၿခံရံကာ  ေရႊေစာင္းတန္း ၊ ေငြေစာင္းတန္း ၊ ပတၱၿမားေစာင္းတန္း  မ်ားၿဖင့္ စီခ်ယ္ အပ္ေသာ ရတနာ ေစာင္းတန္းၿဖင့္ လူ ့ၿပည္ၿဖစ္ေသာ သကၤႆနဂိုရ္ ၿပည္သို ့ၿပန္လည္ဆင္းသက္ၾကြၿမန္းေတာ္မူသည္ ။

ထိုအခါ သမယတြင္ ၿပည္သူၿပည္သားအေပါင္းတို ့က မီးရွဴး မီးတိုင္မ်ား ၊မီးပန္းမ်ား၊ ဆီမီးမ်ား ၊ဆြမ္းပန္းေရခ်မ္း မ်ားၿဖင့္ ကပ္လွဴပူေဇာ္ၾကသည္။ တာ၀တိ ံသာနတ္ၿပည္ရိွ စူဠာမဏိ ေစတီေတာ္ကိုလည္း ပူေဇာ္သည့္ အထိမ္းအမွတ္ၿဖင့္ မီးပံုးမ်ားၿပဳလုပ္၍ ေကာင္းကင္သို ့လႊတ္တင္ ပူေဇာ္ၾကသည္။ ထိုကဲ့သို ့ပူေဇာ္ၾကသည္ကို အေၾကာင္းၿပဳကာ ယေန ့ေခတ္အခါတိုင္ေအာင္ ၿမန္မာတစ္ႏိုင္ငံလံုး၌ ႏွစ္စဥ္က်င္းပၿပဳလုပ္ၿမဲ ၿဖစ္သည္ ။

ဗုဒၶ ၏ အဆံုးအမ၌ တည္ၾကေသာ ၿမန္မာတို ့သည္အသက္ဂုဏ္၀ါၾကီးသူ ၊ ၿမင့္ၿမတ္သူတို ့အေပၚတြင္ ငယ္သူ ၊နိမ့္က် သူတို ့က ရိုေသေလးစား၍ ပူေဇာ္ ကန္ေတာ့ေလ့ရိွၾကသည့္အတိုင္း ၀ါကြ်တ္ေသာ အခ်ိန္ ဤထူးၿမတ္ေသာ အခါသမယတြင္ တတ္ႏိုင္သမွ် ပူေဇာ္္ သကၠာရတို ့ၿဖင့္ သက္ၾကီး၀ါၾကီးမ်ား ၊ မိဘဆရာမ်ားကို ပူေဇာ္ကန္ေတာ့ၾက၏ ။

ထို ့အၿပင္ ဤအခ်ိန္ကာလသည္ ၿမန္မာတို ့၏ တစ္ဦးကိုတစ္ဦး ရိုေသေလးစားတတ္ေသာသေဘာ ၊မာန္မာနကုိ ႏိွမ့္ခ်တတ္ေသာ သေဘာ ၊ အၿပန္အလွန္ ေမတၱာေစတနာထားတတ္ေသာသေဘာ စသည့္ အမ်ိဳးေကာင္း သားသမီးတို ့၏ ယဥ္ေက်းသိမ္ေမြ ့ေသာ စိတ္ေနစရိုက္ ကိုေဖာ္က်ဴးၿပသေနေသာ အမ်ိဳးဂုဏ္ကို ၿမွင့္တင္ေပးေနသည့္ ရိုးရာ အစဥ္အလာ အခ်ိန္အခါ ၿဖစ္သည္ႏွင့္အညီ ကြ်န္ေတာ္၏ အစ္ကို၊အစ္မ မ်ား ညီငယ္ ညီမငယ္မ်ားအားလံုးတို ့သည္လည္း ..`ေကာင္းေသာအၾကံ ၊မွန္ေသာအက်င့္ ၊သင့္ေသာအယူ ၊ၿဖဴေသာႏွလံုး ´ တို ့ၿဖင့္ သီတင္းကြ်တ္လ မီထြန္းပြဲေတာ္ကို ေပ်ာ္ရႊင္စြာ ပါ၀င္ဆင္ႏြဲ ႏိုင္ၾကပါေစ..ဟု  ဆုေတာင္းဆႏၵၿပဳလိုက္္ပါသည္..။

စႏၵာသူရိယ